ارزیابی اثرات محیط‌زیستی مجتمع‌های صنعتی با روش AN-AM(مطالعه موردی: مجتمع مس سرچشمه)

بهره‌مندی از مواهب طبیعی و قابلیت‌های بالقوه محیط‌زیست حق قانونی، شرعی و عرفی هر ایرانی است. لیکن بهره‌برداری از امکانات طبیعی، پیشرفت اجتماعی و رشد اقتصادی نباید به شکلی انجام‌ پذیرد که سبب نابودی منابع پایه (آب، خاک، جنگل، مرتع، حیات‌وحش، هوا و ...) شود و آسیب جبران‌ناپذیری را متوجه محیط‌زیست و جامعه کند. ارزیابی تاثیرات محیط‌زیستی یکی از روش‌های قابل قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است و می‌تواند به عنوان یک ابزار برنامه‌ریزی در دسترس مدیران و تصمیم‌گیران قرار گیرد. آنها با استفاده از این ابزار می‌توانند تاثیرات بالقوه‌ا‌ی را که در نتیجه اجرای پروژه عمرانی و توسعه پدیدار می‌شود، شناسایی کرده. سپس اقداماتی منطقی به‌منظور رفع یا کاهش آنها ارایه ‌کنند. امروزه با توجه به فعالیت بیش از پیش کارخانه‌های مس برای تولید مس مورد نیاز کشور و نیز اهمیت روزافزون رعایت مسایل تاثیرگذار بر محیط زیست در صنایع مختلف، به خصوص صنعت مس، باید از روش‌های بهتر و کارآمدتری استفاده کرد تا تاثیرات حاصل از فعالیت مجتمع‌های صنعتی شناسایی و کنترل شوند. در این پژوهش تاثیرات زیست‌محیطی مجتمع مس سرچشمه بررسی شده است. در این راستا ابتدا با استفاده از نظر کارشناسان و یک چک‌لیست ارزیابی مهم‌ترین فاکتورهای محیط‌زیستی و اقتصادی- اجتماعی که از پروژه متاثر می‌شوند، شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از روش ماتریس سریع (riam) ،که با روش anp وزن‌دار شده است (روش an-am)، و با کمک کارشناسان، اثرات ارزیابی شد. نتایج نشان داد که 12 فاکتور محیط‌زیستی و 3 فاکتور اجتماعی در حد متوسط و کمتر، از پروژه ضرر می‌بینند و 5 فاکتور اقتصادی- اجتماعی از پروژه به صورت بسیار مثبت نفع می‌برند. در نتیجه با توجه به استراتژیک بودن صنعت مس در کشور ادامه کار پروژه با اجرای طرح‌های بهسازی و گزینه‌های اصلاحی پیشنهاد می‌شود.