بررسی نقش میکروارگانیسم‌های جدا‌شده از خاک در حذف بیولوژیکی آلاینده‌های سمی و پایدار نفتی

در بین آلاینده‌های ورودی به محیط‌زیست، هیدروکربن‌های آروماتیک چند‌حلقه‌ای (pahs) polycyclic aromatic hydrocarbons از نظر آسیب‌های مختلف و مهم به انسان و محیط‌زیست اهمیت خاصی دارند. این مواد جزو آلاینده‌های نفتی‌اند که در ساختمان آن‌ها حلقه‌هایی بنزنی به کار رفته است. این ترکیبات مانند آنتراسن، نفتالین و فنانترن از مهم‌ترین آلاینده‌های سمی و سرطان‌زا به شمار می‌روند که در اثر دفع غیراصولی پسماندهای صنایع از جمله نفت و پتروشیمی، رنگ و لاستیک‌‌سازی، داروسازی و پلاستیک باعث آسیب جدی و آلودگی خاک، آب و موجودات زنده و آثار سو فراوانی می‌شوند. برای پاک‌سازی این مواد طرق مختلفی مطرح است که روش‌های بیولوژیکی و استفاده از پتانسیل میکروارگانیسم‌های بومی خاک به علت ارزان و قابل دسترس بودن بر سایر روش‌ها ترجیح داده می‌شوند. .میکروارگانیسم‌های در خاک از این هیدروکربن‌ها به‌منزله منبع کربن، انرژی و تولید آب، co2، بیومس و مواد بی‌ضرر استفاده می‌کنند. در این مطالعه، از نقاط مختلف تبریز و خاک‌های آلوده پالایشگاه تبریز نمونه‌برداری و در محیط کشت ygm و استارچ کازیین آگار کشت میکروبی انجام شد و 100 کلنی میکروب خالص و ایزوله به دست آمد. از هیدروکربن آنتراسن غلظت 1000 میلی‌گرم در لیتر در محیط کشت مولرهینتون براث تهیه و مقدار ثابتی از باکتری‌های فوق به صورت جداگانه اضافه شد. سپس، به مدت یک هفته در 28 درجه سانتی‌گراد با شیکر 120 دور در دقیقه تیمار وانکوباسیون و میزان تخریب آنتراسن با اسپکتروفتومتر، ارزیابی و درصد تخریب تعیین شد. 90 باکتری تجزیه‌کننده آنتراسن جدا شد که میزان تخریب آن‌ها بین 6/82-4/3 درصد بود و تعداد 13 سوش تخریب بیش از 50 درصد داشتند. با بهبود شرایط رشد و تکثیر باکتری‌های موثر و تجزیه و شناسایی متابولیت‌های حاصل از تخریب می‌توان در پایلوت نیمه‌صنعتی و کاربردی به پاک‌سازی خاک‌های آلوده از phas و تولید متابولیت‌های مفید مثل انواع اسیدها، الکل‌ها و دیگر مواد بی‌ضرر اقدام کرد.