درهم تنیدگی منزلگاه عشایر آق‌اولر مریان با سکونتگاههای تاریخی تالشان

تنوع ساختار اکولوژیکی سرزمین ایران زمینه شکل‌گیری مناظر فرهنگی متعددی را فراهم آورده است. مناظر فرهنگی، ترکیبی از تداوم حیات انسان و هنر پیرایش سرزمین را با بهره‌مندی از اجزای محیط طبیعی و در قالب سکونتگاههای انسانی از دوران گذشته تاکنون به نمایش می‌گذارند. در شرایط کنونی رشد جوامع انسانی در کنار پیشرفت‌های علمی، افزایش بهره‌گیری بشر از منابع و پیامدهای منفی ناشی از توسعه گردشگری بدون وجود طراحی و مدیریت بهینه در پهنه‌های تاریخی طبیعی، امکان تخریب ساختار اکولوژیکی و تاریخی مناظر فرهنگی را فراهم آورده. بحث نوین حفاظت جامع محیطی زمینه‌ساز حفاظت از پهنه‌های زیستی تاریخی و سکونتگاهها است. منطقه تاریخی طبیعی تالش آق اولر مریان با ویژگی‌های اکولوژیکی خاص و جاذب گردشگر دارای سکونتگاههای 4500 ساله در کنار منزلگاه عشایر فصلی است که از دوران باستان تاکنون تغییر چندانی نیافته و در بستر طبیعت تالشان در هم تنیده شده و بخش مهمی از ویژگی‌های منظر فرهنگی تالشان را به نمایش می‌گذارند. این سکونتگاهها با معماری ویژه‌ای در نحوه استفاده از مصالح بومی و مکان‌یابی صحیح با توجه به شاخص‌های بستر محیطی و بویژه تنوع ساخت، در طول زمان از ماندگاری خاصی برخوردار بوده‌اند. از سویی توسعه ساخت‌و‌سازهای جدید بویژه ویلاسازی ساکنان شهرهای پیرامونی باعث تخریب عناصر ارزشمند منظر شده است. در تحقیق پیش رو، شناسایی و مکانیابی این سکونتگاهها و نحوه پراکنش آنها با استفاده از فناوری دورسنجی و مطالعات گسترده محیطی، زمینه حفاظت جامع محیطی از این عناصر را به‌وجود آورده و با ارایه راهبردهایی، موجبات حفاظت جامع محیطی و توسعه گردشگری پایدار را فراهم آورده است.