مطالعه ارتباط کالبد محیط زیست شهری و اجتماع‌پذیری مورد پژوهشی میدان هفت‌تیر

امروزه، پویایی و تحرک فضاهای شهری رنگ باخته و شهر به کالبدی بی‌جان و غیر قابل تعامل تبدیل شده است. از این‌رو طراحان، طرح‌های متعددی برای ایجاد پویایی در فضاهای شهری ارائه نموده‌اند که عاری از چالش‌ نبوده است. در میان اندام‌های شهری، میدان‌ یکی از آماده‌ترین بسترها برای مطالعه و بررسی سطح پویایی شهر به حساب می‌آید که با ایجاد و تداوم پیوند انسان با محیط، سهم به‌سزایی در شکل‌گیری فرایندهای اجتماعی دارند. این پژوهش با هدف شناسایی نقش پیکره‌بندی فضایی شهری در سطح اجتماع‌پذیری و انسجام اجتماعی بافت شهری شکل گرفت و به دنبال پاسخ به این سوال بود که آیا کالبد بر اجتماع‌پذیری فضای شهری و به تبع آن افزایش سطح تعاملات شهروندان و پویایی فضا تاثیرگذار است؟ به‌واسطه‌ نقش متمایز میدان در امکان ایجاد و افزایش تعاملات اجتماعی، به‌عنوان یکی از پویاترین فضاهای شهری، این پژوهش به طور خاص برای نمونه موردی به میدان هفت‌تیر متمرکز است و به کمک ابزارهای تحلیلی مبتنی بر منطق نحوفضا، به مقایسه‌ ویژگی‌های پیکره‌بندی میان دو گونه طراحی کالبدی و سطح اجتماع‌پذیری آن‌ها پرداخت. تحلیل‌ها نشان داد که ایجاد تغییرات اندک در راستای تقویت پیاده‌مداری فضاهای شهری، تکنیکی موثر در بهینه‌سازی سازمان فضایی میدان از منظر تقویت سطح اجتماع‌پذیری فضای شهری است. نتایج مقایسه وضعیت فعلی و طرح پیشنهادی برای میدان هفت‌تیر مشخص ساخت که فضاهایی با امکان دسترسی بالا، افزایش شاخص همبستگی محلی را در پی داشته که موثرترین مولفه در فراهم‎سازی زمینه مناسب تعاملات اجتماعی در محیط‌زیست شهری است.

an inquiry into sociability through spatial configuration of urban environment a case study of haft-tir square

in today’s urban environments, maintaining dynamism and engagement poses significant challenges, leading cities to become static and unresponsive. designers have proposed various initiatives, with a particular focus on squares as pivotal components shaping social processes through human-environment interaction. this study aims to identify the role of urban spatial configuration in fostering sociability, social receptivity, and cohesion within the urban fabric, specifically examining how urban form influences social interaction and space dynamics. squares typically serve as focal points due to their significance in facilitating social interactions. therefore, this study zeroes in on haft-tir square in tehran as a case study. employing the space syntax method for analyzing spatial configuration, the study compares social receptivity levels between two urban design layouts. findings reveal that even minor alterations aimed at enhancing pedestrian-friendly environments significantly optimize spatial organization, thereby strengthening social receptivity in urban squares. a comparison between the current state of haft-tir square and its proposed redesign highlights improvements in accessibility, crucial for fostering social interactions. overall, this research underscores the importance of spatial arrangement and design in creating accessible spaces, enhancing transportation efficiency, mitigating traffic congestion, and promoting equal opportunities for social interactions within urban squares. implementing physical strategies to pedestrianize urban areas plays a pivotal role in boosting the sociability index of urban spaces, particularly in revitalizing urban squares, which have gradually lost their significance in the urban landscape.