همگرایی عوامل موثر بر انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منطقه منا رهیافت مدل پانل فضایی پویا

پایداری رشد و توسعه اقتصادی از طریق به حداقل رساندن اثرات منفی فعالیت های اقتصادی بر محیط زیست و منابع طبیعی یکی از موضوعات مهم تحقیقات اقتصادی در دهه‌های اخیر است. انتشار دی اکسید کربن ناشی از سوخت‌های فسیلی در بخش‌های مختلف صنایع، نیروگاه‌ها، حمل و نقل و حتی بخش خانگی بعنوان یکی از محصولات جانبی فعالیت‌های اقتصادی، امروزه بعنوان عامل اصلی تخریب محیط زیست شناخته شده است.این تحقیق با بسط مدل فضایی سولوی سبز و با استفاده از مدل پانل فضایی پویا (dsm) تاثیر عوامل جمعیت، شهرنشینی، سهم صنعت در تولید ناخالص داخلی، درجه باز بودن تجاری، دموکراسی و سرمایه گذاری فیزیکی برانتشار گاز دی اکسید کربن در کشورهای منا ، طی سال‌های 2004 تا2020 را بررسی می‌کند. نتایج برآوردها حاکی است که رشد جمعیت، رشد شهرنشینی، سهم صنعت در تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن تجاری بر انتشار دی اکسید کربن تاثیر مثبت و معنی داری دارند. اما بین دو متغیر دموکراسی و سرمایه گزاری فیزیکی با انتشار دی اکسید کربن ،در کشورهای هدف، ارتباط معنی داری یافت نشد. از طرفی همبستگی فضایی بین مقاطع مورد تایید قرار گرفت. همچنین همگرایی عوامل موثر بر انتشار دی اکسید کربن در دوره مورد بررسی تایید شد یعنی کشورها در جهت کاهش انتشار دی اکسید کربن در دوره تحقیق حرکت نموده اند.

convergence of factors affecting carbon dioxide emissions in mena region countries, dynamic spatial panel approach

sustainable development through minimizing the negative externalities on the environment is one of the important topics of economic research in recent decades. the emission of carbon dioxide resulting from the combustion of fossil fuels in diverse sectors of the economy, which include industries, power stations, transportation, and even the household sector, as one of the externalities of human activities today, is known to be the cause of environmental destruction. this paper analyzes elements which affect the emission of carbon dioxide in mena region countries, during 2004 to 2020 by expanding the spatial green solow model and using the dynamic spatial panel model (dsm). the results of the estimates imply that population growth, urbanization growth, the share of industry in the gdp and the degree of trade openness have a positive and significant effect on carbon dioxide emissions. however, no significant relationship was discovered between the two variables of democracy and physical investment with carbon dioxide emissions in the goal nation. on the other hand, the spatial correlation among sections was confirmed. in addition, the convergence of the factors affecting carbon dioxide emissions was confirmed in the investigation period, which means that nations have tried to reduce carbon dioxide emissions in the duration.