بررسی سمیت منابع تولید کننده ذرات معلق ریز بر اساس ترکیبات شیمیایی آن‌ها در شهر تهران، ایران

هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان سمیت اجزای شیمیایی موجود در ذرات pm2.5 و منابع تولید آن به کمک روش های مبتنی بر آنالیز آماری شامل ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌های رگرسیون چندمتغیره خطی در فاصله سال های 2014 تا 2015 در ایستگاه دانشگاه صنعتی شریف می‌باشد. بر اساس آنالیز شیمیایی نمونه‌ها و استفاده از ظرفیت اکسایش ذرات معلق ریز به عنوان شاخصی از سمیت ذرات (ros)، امکان تعیین سمیت ذرات، ترکیبات شیمیایی آن و منابع تولید فراهم شد. مقدار سمیت بدست آمده در فصول سرد سال، 3-5/1 برابر بیشتر از فصول گرم سال بوده و با توجه به سهم غالب وسایل نقلیه سبک در فصول سرد، احتمال ارتباط بین این منبع و میزان سمیت ذرات تقویت می‌گردد. نتایج آنالیز همبستگی پیرسون نشان داد، اجزای شیمیایی با منشا انسانی آنتیمونی، کادمیم، نیکل و آرسنیک با شاخص سمیت بیشترین مقادیر همبستگی را داشته اند. این نتیجه با آنالیز همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن نیز مطابقت دارد. همچنین با بررسی ارتباط بین پارامتر سمیت و سهم مشارکتی منابع، ارتباط بین سهم مشارکتی ماهانه منا بع وسایل نقلیه بنزینی و نفت کوره با هر دو نوع شاخص سمیت تبیین می-گردد. با انجام رگرسیون چند متغیره خطی بین مقادیر سمیت و المان‌های شیمیایی همبسته و همچنین دو منبع همبسته ذکر شده، نحوه برآورد سمیت ذرات معلق ریز مشخص می-گردد.با توجه به نتایج به دست آمده، سهم مشارکت وسایل نقلیه بنزینی در ایجاد سمیت ذرات در دره بررسی به طور میانگین برابر با 83 درصد می‌باشد.

toxicity of pm2.5 sources based on their chemical profile using source apportionment results in tehran, iran

tehran is facing various environmental crises, including air pollution. the main purpose of this study is to determine the toxicity of chemical components in pm2.5 and its sources using linear multivariate regression models between 2014 and 2015 at sharif university station. according to the results, in general, the amount of toxicity obtained in the cold seasons of the year is 1.5-3 times higher than the warm seasons of the year, and considering the predominant share of gasoline resources in the cold seasons, the possibility of a relationship between this source and toxicity is strengthened. the results of pearson correlation analysis between the values of particle toxicity and the concentration of chemical components in the particles showed that chemical elements such as sb, cd, ni and as had the highest correlation values with the toxicity parameters. most of these components are released from human resources (factor 2 of pca analysis which explained 17% of the variance in fine pm ). also, there is a strong correlation between the monthly contribution of mobile sources (gasoline vehicle source) and residual oil source extracted by cmb model with both types of ros. results of multivariate linear regression showed that gasoline vehicles had the highest impact with a mean contribution of 83% to the ros.