مدلسازی عرضه خدمت زیستگاهی و داده کاوی فضایی نقاط داغ در اکوسیستم های مناطق خشک

فعالیت‌های انسانی به‌طور فزاینده‌ای تنوع‌زیستی و خدمات زیستگاهی را مورد تهدید قرار داده‌اند. بطوری‌که با تشدید آن‌ زیستگاه‌ها ازهم‌گسیخته و کیفیت آنها تحت‌تاثیر قرار گرفته است. در این راستا شناخت الگوی فضایی نقاط داغ زیستگاهی ضروری است زیرا به‌نوبه‌خود موجب پایداری محیط‌زیست می‌شود. در پژوهش حاضر، کیفیت زیستگاه‌ در اکوسیستم‌های خشک استان خراسان‌جنوبی باتوجه به تهدیدهای انسانی، تاثیر، فاصله، حساسیت نسبی به تهدیدها و دسترسی‌پذیری منابع با نرم‌افزار invest مدلسازی گردید. سپس داده‌کاوی فضایی نقاط داغ با استفاده از روش‌های گیتس-ارد جی (gettis-ord gi)، موران (moran) و شکست‌های طبیعی تحلیل شد. همچنین ارزیابی دقت استخراج نقاط داغ زیستگاهی، ازطریق شاخص roc حاکی از دقت بالای 80 درصدی در روش‌های داده‌کاوی مذکور بود اما شاخص گیتس-ارد جی از بالاترین دقت (94.5%) برخوردار بود. نتایج تحلیل آمار فضایی ِ همپوشانی نقاط داغ زیستگاهی با مناطق تحت‌حفاظت استان نشان ‌داد منطقه حفاظت‌شده کمرسرخ حاوی بیشترین (91.33%) و منطقه شکارممنوع استند کمترین (0.54%) نقاط داغ زیستگاهی هستند. همچنین بخش‌هایی از نقاط داغ زیستگاهی در مناطق آزاد شناسایی شدند (9.34%). لذا مناطق تحت‌حفاظت فعلی، درصد قابل توجهی از نقاط داغ موجود در مناطق آزاد را پوشش نمی‌دهند، لذا در برنامه‌ریزی حفاظت پایدار می‌توان از فرآیند پیشنهادشده در جهت تغییر و بازنگری خردمندانه مرز مناطق تحت‌حفاظت بهره برد.

modeling the supply of habitat service and spatial data mining of hotspots in arid ecosystems

human activities have increasingly threatened biodiversity and habitat services. with the intensification of fragmented habitats has affected their quality. in this regard, it is necessary to know the spatial pattern of habitat hotspots because it, in turn, causes environmental sustainability. in present research, habitat quality modeled in arid ecosystems of south khorasan province using invest software based on human threats, impact, distance, relative sensitivity to threats, and accessibility of habitat sources. then spatial data mining of hotspots was analyzed using gettis-ord gi, moran and natural breaks methods. also, the accuracy assessment of habitat hotspots extraction, through the roc index, indicated accuracy more than 80% in the mentioned data mining methods, but the gettis-ord gi index had the highest accuracy (94.5%). the results of the spatial statistics of habitat hotspots overlapping with the protected areas of the province showed that kamarsorkh protected area contains the most (91.33%) and the estand no-hunt area has the least (0.54%) habitat hotspots. also, some areas of habitat hotspots were identified in free lands (9.34%). therefore, the current protected areas do not cover a significant percentage of the hotspots in the free lands, so in sustainable conservation planning, the proposed methodology in research can apply to change and revise the borders of the protected areas.