ارائه بهترین روش‌های پالایشی جهت رسوبات آلوده به کادمیوم با استفاده از مدل ترکیبی fvikor و fahp

امروزه آلودگی رسوبات و منابع آبی به فلزات سنگین به‌ویژه کادمیوم به دلیل سمیّت بالا، صدمات شدیدی را بر سلامت انسان و سایر موجودات وارد می نمایند. پاک‌سازی رسوبات آلوده به کادمیوم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و مطالعات گسترده ای بر روی انواع روش‌های پالایشی انجام گرفته است. با توجه به اینکه هریک از روش های پالایشی مزایا و معایب خاص خود را به همراه دارند، انتخاب تکنیک پاک‌سازی مطلوب بر اساس شرایط جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی و همچنین محدودیت‌های موجود، نه تنها چالش برانگیز بوده بلکه نقشی اساسی در میزان موفقیت روش پالایشی در مرحله اجرا ایفا می نماید. در پژوهش حاضر از مدل تصمیم گیری چندمعیاره و تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. در این فرآیند روش‌ها و شاخص‌های مهم بر اساس ادبیات موضوع و با کمک از متخصصین درزمینه پاک‌سازی‌های زیست‌محیطی مشخص گردیده و توسط مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی (fahp) وزن دهی شد. بر اساس وزن دهی های صورت گرفته توسط fahp هزینه به‌عنوان مهم ترین شاخص با %46 سهم ، در دسترس بودن تکنولوژی %39، پتانسیل بازیابی آلاینده %9 و زمان %6 شاخص‌های اصلی تصمیم‌گیری تعیین شدند. همچنین، با استفاده از مدل تصمیم گیری چند شاخصه فازی ویکور (fvikor) برترین گزینه ها جهت پاکسازی رسوبات آلوده به کادمیوم مشخص گردیدند. برترین گزینه‌ها جهت پاک‌سازی رسوبات آلوده به کادمیوم در ابتدا روش جذب با استفاده از جاذب های زیستی (0٫205=r و0٫274=s و0٫002=q) و سپس الکتروکینتیک (0٫214=r و 0٫271=s و 0٫005=q) به‌عنوان بهترین رویکردهای ممکن جهت پاک‌سازی رسوبات آلوده به کادمیوم در نظر گرفته شدند.

Offering the Best Remediation Method for Cadmium Contaminated Sediment Using Hybrid FAHP and FVIKOR Models

These days, contamination of sediment and water resources to heavy metals, especially cadmium, cause severe human health and other organism’s disorders due to its high toxicity. Remediation of cadmium-contaminated sediments is of particular importance and several studies have been carried out on various remedial techniques. Considering that the remedial actions of sediment are diverse and each of them has its own pros and cons, Choosing the suitable and proper method based on geographical, economical, and social conditions is not only challenging but also plays a key role in implementing a successful remediation action. In this study, multi-criteria decision making model and fuzzy hierarchical analysis were used to find the best approach for restoring polluted sediment. In this regard, important methods and indicators have been determined consisting literature review and experts’ opinions. Based on the Weights determination by FAHP, the cost with 46% of weight, the availability of technology (39%), the potential of Pollutant recovery (9%), and time (6%) were determined as the main indicators of decision-making process. Moreover, by using VIKOR as a multi-criteria decision making model, the best options for cadmium-contaminated sediment were identified. Ranking the options shows that the absorption method by using biological adsorbents (Q=0.002, S=0.274, R=0.205) and electrokinetic (Q=0.005, S=0.271, R=0.214) has been selected as the best possible approaches.