ارزیابی و پهنه‌بندی محیط ‌زیستی پتانسیل فرسایش خاک با استفاده از مدل rusle (مطالعه موردی: حوضه آبخیز قره سو)

آگاهی از میزان فرسایش و پهنه‌بندی مناطق می‌تواند نقش موثری در امر حفاظت از خاک داشته باشد. هدف از تحقیق، تهیه نقشه پتانسیل هدررفت خاک براساس معادله تجدید نظر شده جهانی هدررفت خاک در حوضه آبخیز قره‌سو است. میزان هدررفت خاک از تلفیق فاکتور‌های فرسایندگی باران، فرسایش‌پذیری خاک، طول و درجه شیب، پوشش گیاهی و عملیات حفاظتی حاصل گردید. نتایج نشان داد که مقادیر فرسایش از صفر تا بیش از 650 تن در هکتار در سال متغیر است. نتایج نشان می‌دهد 65.9 درصد از وسعت حوضه در فرسایش متوسط (9.1 درصد) تا زیاد (56.8 درصد) قرار می‌گیرد. براساس نتایج، در نواحی شمالی به‌دلیل کاهش تراکم پوشش گیاهی و کاربری کشاورزی آبی علی‌رغم کاهش فاکتور طول و درجه شیب و نواحی جنوبی به‌علت تراکم پوشش گیاهی متوسط و طول و درجه شیب زیاد، میزان فرسایش افزایش پیدا کرده است. همچنین نواحی میانی حوضه به‌دلیل پوشش جنگلی پرتراکم کمترین میزان فرسایش خاک را داشته‌ است، اگرچه این مناطق شیب 10 تا 30 درجه داشته‌اند. همچنین نتایج نشان داد فاکتور پوشش گیاهی با ضریب تبیین (0.69) بیشترین تاثیر را در برآورد پتانسیل هدررفت خاک داشته است. نتایج این پژوهش می‌تواند در پیاده‌سازی اهداف مدیریت خاک و اقدامات حفاظتی در حوضه آبخیز موثر باشد.