ارزیابی تغییرات حساسیت دمایی تجزیه ماده آلی خاک در ارتباط با نوع مدیریت اکوسیستم مرتعی و استوکیومتری عناصر در سطوح مختلف عمق خاک

پاسخ دمایی تجزیه ماده آلی در اکوسیستم‌های خاکی در چرخه کربن و تغییرات اقلیمی موثر است. هدف مطالعه بررسی حساسیت دمایی تجزیه ماده آلی خاک (q10) درارتباط با نوع مدیریت مرتع، استوکیومتری عناصر و عمق خاک بود. نمونه‌های خاک (از سطوح 0 تا 30 سانتی‌متری) از یک مرتع با مدیریت متفاوت (حفاظت‌شده، چرا‌شده و تخریب‌شده) برداشت و در سه سطح دمایی انکوباسیون شد. از روش جذب قلیا، تنفس هتروتروفیک تعیین و q10 محاسبه شد. از آنالیز رگرسیون و واریانس جهت بررسی روابط استفاده شد. نوع مدیریت مرتع و عمق خاک تاثیر معنی‌داری بر q10 نشان داد؛ بطوریکه مقدار q10 در مرتع چرا‌شده 21/1، در مرتع تخریب‌شده 87/0 و در مرتع حفاظت‌شده 97/0 بود. بجز مرتع تخریب‌شده، مقدار q10 روند افزایشی با افزایش عمق داشت. روند تغییرات q10 در ارتباط با استوکیومتری c:n و p:n در مرتع چرا‌شده و حفاظت‌شده به ترتیب خطی و چند جملهای درجه دوم بود. بالا بودن کیفیت کربن خاک مطابق با تئوری آنزیمی جنبشی می‌تواند یکی از علل کاهش q10 در مرتع حفاظت‌شده و همچنین افزایش q10 با عمق باشد. با توجه به تغییراتq10 در ارتباط با استوکیومتری عناصر، میتوان به نقش نیتروژن در افزایش راندمان مصرف کربن و کاهش انتشار دی‌اکسید‌کربن در اکوسیستم‌ها اشاره کرد.