بررسی روش‌های مختلف خشک کردن گیاه دارویی نعناع فلفلی (mentha piperita)

مقدمه: محصولات کشاورزی و بخصوص گیاهان دارویی می بایست بعد از برداشت مورد فرآوری های مختلفی از جمله جداسازی اجسام خارجی، شستشو و تمیز کردن، خشک کردن، بسته بندی و غیره قرار می گیرند. یکی از مهم ترین مراحل پس از برداشت گیاهان دارویی بخصوص نعناع فلفلی، فرآیند خشک کردن است.هدف: هدف از این مطالعه طراحی یک خشک کن خورشیدی مجهز به کلکتور چند گذر جهت فرآیند آبزدایی از نعناع فلفلی و مقایسه نتایج آن با روش های سنتی خشک کردن (سایه و آفتاب) می باشد.روش بررسی: در این مطالعه فرآیند خشک کردن نعناع فلفلی با روش های مختلف خشک کردن خورشیدی (توسط خشک کن خورشیدی طراحی شده در این مطالعه) و نیز خشک کردن سنتی (سایه و آفتابی) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.نتایج: مدت زمان لازم برای خشک کردن نعناع فلفلی در روش خشک کردن خورشیدی 150 دقیقه به دست آمد که نسبت به روش های خشک کردن سنتی در سایه و آفتاب حدوداً 82 درصد و 55 درصد کوتاه تر بود. همچنین نرخ آبزدایی در روش های آبزدایی خورشیدی، سنتی در آفتاب و سایه به ترتیب 77/26، 48/12 و 48/4 (کیلوگرم آب/کیلوگرم مواد جامد در ساعت) است. نتایج مدلسازی ریاضی نشان داد که مدل های میدلی و کوکوک (در روش های آبزدایی خورشیدی و سایه) و آغباشلو و همکاران (در روش آبزدایی آفتابی) می تواند با دقت بالایی منحنی های خشک کردن این گیاه دارویی را برازش نماید. همچنین روش خشک کردن خورشیدی می توان اسانس متشکله این گیاه را به بهترین حالت حفظ نماید. نتایج نشان داد که مهم ترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس نعناع فلفلی شامل: 1،8 سینئول، سیس سابین هیدرات، منتون، منتوفوران، ایزو منتون، منتول و ایزو منتول می باشد.نتیجه گیری: به طور کلی روش خشک کردن خورشیدی نعناع فلفلی به عنوان بهترین روش برای فرآوری پس از برداشت این گیاه دارویی پیشنهاد می شود.