تغییرات میزان و ترکیبات اسانس و عملکرد اندام هوایی گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) تحت تاثیر تیمارهای مختلف نیتروژن

مقدمه: نیتروژن یکی از عناصر بسیار موثر در افزایش عملکرد فیتوشیمیایی و زراعی گیاهان دارویی می‌باشد. لذا بررسی اثر ترکیبات نیتروژنه بر میزان تولید اسانس و ماده خشک گیاه دارویی اسطوخودوس ضروری می‎باشد.هدف: این پژوهش به منظور شناخت تغییرات مقدار اسانس، اجزای اسانس و عملکرد ماده خشک گیاه دارویی اسطوخودوس تحت تاثیر کاربرد تیمارهای مختلف نیتروژن در راستای کاهش مصرف کودهای نیتروژنه به اجرا درآمد.روش بررسی: این آزمایش در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی شهرری اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول‎پاشی 5/1، 3، 5/4، 6 و 5/7 درصد نیتروژن و خاک مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن به فرم اوره در هکتار و همچنین تیمار شاهد (بدون کاربرد نیتروژن) بودند.نتایج: اثر کاربرد تیمارهای مختلف نیتروژنه به لحاظ آماری بر روی تمامی خصوصیات اندازه‎گیری شده گیاه (01/0p < ) و بر روی درصد اسانس گیاه و میزان لینالول اسانس (05/0p < ) معنی‎دار شد. بیشترین ارتفاع بوته و تعداد ساقه‎های فرعی در تیمار محلول‎پاشی 5/4 درصد نیتروژن در هکتار مشاهده شد. همچنین بیشترین قطر ساقه اصلی، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک ساقه، برگ و اندام هوایی، میزان اسانس گیاه، مقدار 1 و 8 سینیول و لینالول اسانس در تیمار خاک مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. وزن خشک ساقه و میزان اسانس گیاه در تیمار محلول‎پاشی 5/4 درصد نیتروژن در هکتار با تیمار خاک مصرف 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تفاوت معنی‎داری نداشت.نتیجه‎گیری: نتایج نشان داد که محلول‎پاشی نیتروژن در غلظت مناسب ضمن امکان بهبود شاخص‎های رشدی و میزان اسانس گیاه، می‌تواند موجب کاهش مصرف نیتروژن و هزینه تولید و آلودگی‌های ناشی از کاربرد زیاد کودهای نیتروژنی شود.