مطالعه ترکیب شیمیایی اسانس گیاه زنیان (Trachyspermum ammi) و اثر مهاری آن بر جدایه‌های دهانی کاندیدا آلبیکنس مقاوم به آزول در بیماران مبتلا به ایدز

مقدمه: کاندیدیازیس دهانی با عامل کاندیدا آلبیکنس از شایع‌ترین عفونت‌ها در بیماران با ضعف سیستم ایمنی می‌باشد. تشخیص سریع و دقیق این عامل فرصت‌طلب، در درمان و بقای بیماران اهمیت فراوانی دارد.هدف: در این مطالعه مقاومت سویه‌های کاندیدا آلبیکنس جدا شده نسبت به داروهای آزولی و اثر اسانس زنیان بر این جدایه ها ارزیابی شد.روش بررسی: از 70 بیمار hiv+‌ نمونه‌گیری با سواب از ناحیه دهانی صورت گرفت و شناسایی قطعی کاندیدا آلبیکنس با روش‌های مورفولوژی، فنوتیپی و مولکولی انجام پذیرفت. حساسیت دارویی ایزوله‌ها به فلوکونازول، کتوکونازول و کلوتریمازول به روش انتشار دیسک و همچنین اثر اسانس زنیان بر روی ایزوله‌ها به دو روش انتشار دیسک و میکرودایلوشن براث مورد مطالعه قرار گرفت.نتایج: از بین روش‌های شناسایی، روش مولکولی شناسایی سریع‌تر و صحیح‌تری را نسبت به روش‌های دیگر فراهم نمود. میزان مقاومت در فلوکونازول 32 درصد، کتوکونازول 28 درصد، کلوتریمازول 14 درصد مشاهده شد. در مورد اسانس زنیان، میزان 30 میکرولیتر این اسانس، به طور کامل از رشد کاندیدا آلبیکنس در پلیت جلوگیری نمود. کمترین غلظت بازدارندگی اسانس (mic) به روش میکرودایلوشن براث در 72 درصد جدایه‌ها ppm‌ 500 و در 28 درصد دیگر ppm 750 و کمترین غلظت کشندگی (mfc) هم در 70 درصد ایزوله‌ها ppm 750 و مابقی ppm 1000 مشاهده شد.نتیجه‌گیری: بر این اساس به نظر می‌رسد استفاده از این گیاه بومی و اسانس آن به عنوان یک عامل ضد قارچی می‌تواند در درمان افراد مبتلا به کاندیدیازیس مخاطی در کنار داروهای دیگر، استفاده شود.