تاثیر باکتری‌های محرک رشد بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه اسفرزه در دماهای متفاوت

مقدمه: یکی از گیاهان دارویی با ارزش اسفرزه گونه اواتا (plantago ovate forsk) متعلق به خانواده بارهنگ (plantaginaceae) می‌باشد. یکی از مشکلات اصلی تکثیر یسیاری از گیاهان دارویی جوانه‌زنی کم و نامنظم می‌باشد که در اثر دمای پایین در ابتدای بهار در مرحله جوانه‌زنی رخ می‌دهد. باکتری‌های محرک رشد گیاه (pgpr) از طریق مکانیزم‌های مختلفی باعث افزایش جوانه‌زنی و رشد گیاهچه در شرایط تنش می‌شوند.هدف: ارزیابی تاثیر باکتری‌های محرک رشد گیاه (pgpr) بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه اسفرزه اواتا تحت شرایط دمای پایین می‌باشد.روش بررسی: این مطالعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل سویه متفاوت از باکتری‌های سدوموناس (11، 108 و 112)، ازتوباکتر(5، 15، 35)، آزوسپریلیوم (برازیلنس، لیپوفرم وایراکینز، مزوریزوبیوم (59ic، 2091 ic و 7swri) و شاهد (بدون تلقح) و تیمار‌های دمایی شامل(5، 10 و 20 درجه سانتی‌گراد) بوده‌اند.نتایج: بهترین دما برای جوانه‌زنی بذر گیاه اسفرزه 10 درجه می‌باشد. باکتری‌های جنس مزوریزوبیوم و سدوموناس بیشترین تاثیر را بر ویژگی‌های جوانه‌زنی تحت تنش دمای پایین در مقایسه با شاهد داشته‌اند. تلقیح بذرها با سویه سدوموناس در دمای 5 درجه سانتی‌گراد بیشترین تاثیر را بر شاخص جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن تر و خشک کل، شاخص قدرت گیاهچه و شاخص مدت جوانه‌زنی داشته است و حداکثر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، نسبت طول ساقه چه به ریشه چه در دمای 10 درجه با سویه‌های ازتوباکتر و مزوریزوبیوم مشاهده شد.نتیجه‌گیری: کاربرد باکتری‌های محرک رشد جهت کاهش تاثیر تنش سرما بر جوانه‌زنی بذور اسفرزه گونه اواتا موثر است.گل‌واژگان: گونه اسفرزه (forsk ‌plantago ovate)، کودهای زیستی، دما، صفات جوانه‌زنی