تغییرات میزان کروسین، پیکروسین و سافرانال و ویژگی‌های زراعی زعفران (Crocus sativus L.) تحت تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی فسفره

مقدمه: کودهای زیستی به عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار مطرح هستند که موجب حاصلخیزی خاک و رشد گیاه می‌شوند. بنابراین، بررسی اثر کودهای زیستی از جمله فسفر زیستی بر گیاهان دارویی مهم نظیر زعفران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.هدف: ارزیابی تاثیر کودزیستی و شیمیایی فسفر بر عملکرد کمی و میزان ترکیبات موثره مهم زعفران (crocus sativus l.).روش‌ بررسی: این مطالعه در منطقه‌ی آبسرد - تهران در سال‌های 1386 تا 1387 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار و چهار تیمار کودی اجرا شد. تیمارهای کودی شامل شاهد یا بدون مصرف کود فسفره (1p)، کود شیمیایی فسفات آمونیوم به میزان 150 کیلوگرم در هکتار (2p)، کود زیستی بارور 2 به میزان 100 گرم در هکتار (3p) و تیمار مصرف تلفیقی کود شیمیایی فسفات آمونیوم به میزان 75 کیلوگرم در هکتار و کود زیستی بارور 2 به میزان 50 گرم در هکتار (4p) بودند.نتایج: تیمارهای کودی بر طول کلاله و خامه تازه، طول و تعداد برگ، وزن کورم، عملکرد کلاله و خامه، میزان پیکروسین، سافرانال و کروسین زعفران تاثیر معنی‌داری داشته‌ است (01/0 p < ). اگرچه عملکرد کلاله و خامه در تیمار 2p و تیمار 4p تفاوت معنی‌داری نداشت، ولی مصرف 100 گرم کود زیستی در هکتار (3p) علاوه بر حصول بالاترین عملکرد زعفران، سبب افزایش حدود 77/13 درصدی عملکرد کلاله و خامه نسبت به تیمار کود شیمیایی فسفات آمونیوم (2p) شده‌ است. تیمار 3p (100 گرم کود زیستی در هکتار)، بهترین تیمار از نظر میزان پیکروسین بود. همچنین بیشترین میزان سافرانال و کروسین در تیمار تلفیقی فسفر به میزان 75 کیلوگرم در هکتار و کود زیستی بارور 2 به میزان 50 گرم در هکتار (4p) حاصل شد.نتیجه‌گیری: عملکرد کمی و کیفی گیاه زعفران با کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی فسفره افزایش یافت. همچنین با مصرف کود زیستی فسفره می‌توان مصرف کود شیمیایی فسفر را کاهش داد که حرکتی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی‌های زیستی می‌باشد.