پاسخ‌های فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی گیاه دارویی شابیزک (atropa belladonna l.) به باکتری‌های محرک رشد در شرایط گلخانه‌ای

مقدمه‌: آتروپین و اسکوپولامین از آلکالوئیدهای مهم گیاه شابیزک هستند که در صنایع دارویی کاربرد فراوان دارند.هدف‌: تعیین اثرات باکتری‌های محرک رشد بر خصوصیات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی گیاه شابیزک در شرایط گلخانه‌ای.روش بررسی‌: این آزمایش به صورت فاکتوریل و بر پایه طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل باکتری‌های محرک رشد شامل عدم تلقیح، سودوموناس، ازتوباکتر، سودوموناس+ ازتوباکتر،‌ تیوباسیلوس+ گوگرد به عنوان عامل اول و کود شیمیایی در سه سطح عدم مصرف کود شیمیایی یا شاهد، 50 درصد کود توصیه شده و 100 درصد کود توصیه شده به عنوان عامل دوم بودند.نتایج‌: باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی و اثر متقابل آنها بر صفات مرفوفیزیولوژیک و فیتوشیمیایی مورد مطالعه تاثیر معنی‌داری (0.01 > p) داشتند. بیشترین مقادیر حجم ریشه، قطر ریشه و وزن خشک ریشه در تیمار ازتوباکتر با 50 درصد کود شیمیایی توصیه شده به دست آمد. بیشترین میزان آتروپین و اسکوپلامین در برگ (به ترتیب 19.58 و 7.77 میلی‌گرم بر گرم ماده خشک) در تیمار عدم تلقیح باکتری با 50 درصد کود توصیه شده حاصل شد. بیشترین میزان آتروپین ریشه (7.69‌ میلی‌گرم بر گرم ماده خشک) مربوط به تیمار تیوباسیلوس + گوگرد با 100 درصد کود شیمیایی توصیه شده بود و بیشترین میزان اسکوپولامین ریشه (5.69 میلی‌گرم بر گرم ماده خشک) در تیمار عدم تلقیح با 50 درصد کود توصیه شده مشاهده شد.نتیجه‌گیری‌: به طور کلی نتایج نشان داد که باکتری‌های محرک رشد سبب بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاه شابیزک شده‌اند.

Phytochemical and Morphological Responses of Atropa (Atropa belladonna L.) to PGPR under Greenhouse Conditions

Background: Atropine and scopolamine are important alkaloids that are widely used in the pharmaceutical industry. Objective: Determination of the effects of PGPR (Plant growthpromoting rhizobacteria) on phytochemical and morphophysiological traits of Atropa belladonna L. under greenhouse conditions.Method: This study was done as a factorial experiment based on a randomized complete block design with 3 replications. PGPR in four levels including control or no inoculation, Pseudomonas, Azotobacter, Pseudomonas + Azotobacter and Thiobacillus + Sulfur as the first factor, and also chemical fertilizer at three levels including no fertilizer, 50% recommended fertilizer and 100% recommended fertilizer as second factor were used.Results: The PGPR and chemical fertilizer and their interactions had significant effect(P le; 0.01) on phytochemical and morphophysiological traits. The highest values of root volume, root diameter and root dry weight were obtained from treatment of Azotobacter with 50% recommended fertilizer. The highest atropine and scopolamine levels of leaf (19.58 and 7.77 mg/g, respectively) were observed in no bacteria inoculation with 50% chemical fertilizer. The highest root atropine content was 7.69 mg/g which related to treatment of Thiobacillus + sulfur with 100% recommended fertilizer. The highest content of root scopolamine (5.69 mg/g) was observed in treatment of no bacteria inoculation with 50% recommended fertilizer.Conclusion: Generally, the results showed that PGPRs (plant growthpromoting rhizobacteria) improved the quantitative and qualitative performance of A. belladonna.