بررسی اثر و مکانیسم‌های فارماکولوژیک دخیل در اثرات ضد کولیت اسانس گیاه سقز(pistacia atlantica subsp. kurdica) در موش صحرایی

مقدمه: گیاهsubsp. kurdica pistacia atlantica (به زبان فارسی سقز) یکی از مهم‌ترین گونه‌های متعلق به خانواده pistaciaceae می‌باشد که دارای خواص درمانی مختلفی از جمله درمان زخم‌های گوارشی، التهاب دستگاه گوارشی و نیز کولیت اولسراتیو می‌باشد.هدف: در این مطالعه ما به بررسی اثر ضد کولیت اسانس گیاه سقز و مکانیسم فارماکولوژیکی این اثر در مدل موش ویستار می‌پردازیم.روش بررسی: تعداد 60 سر موش نر از نژاد ویستار به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. موش‌ها به طور تصادفی به 6 گروه تقسیم شدند. سه گروه تحت درمان با گیاه در 3 دوز مختلف (25، 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم) تیمار شدند. القای کولیت با استفاده از تجویز مقعدی استیک اسید 3 درصد انجام شد. تجویز اسانس به صورت خوراکی و داروی استاندارد سولفاسالازین با استفاده از گاواژ به مدت یک هفته انجام شد. تعیین شدت بیماری و میزان اثربخشی فرآورده گیاه بر اساس اسکوربندی ماکروسکوپی، بررسی هیستوپاتولوژی و تعیین اسکور میکروسکوپی و میزان فعالیت cox2 مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: در این مطالعه مشخص شد که اسانس سقز باعث کاهش چشمگیر اسکورهای ماکروسکوپی و میکروسکوپی کولیت می‌شود ( p<0.01). همچنین میزان فعالیت cox2 با تجویز اسانس صمغ گیاه سقز کاهش پیدا کرد ( p<0.01). بیشترین اثربخشی مربوط به دوز 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود.نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان از اثر مثبت اسانس صمغ گیاه سقز در درمان بیماری کولیت اولسراتیو دارد. این اثر را می‌توان به فعالیت بازدارندگی این اسانس بر روی سیتوکین‌های پیش التهابی نسبت داد.

Biochemical and Histopathological Evidence on the Beneficial Effects of Essential Oil of Pistacia atlantica Oleoresin in Acetic Acid-induced Colitis

Background: Pistacia atlantica subsp. kurdica is an endemic plant of Iran which belongs to Anacardiaceae family. This plant has been proposed as an efficacious remedy for gastrointestinal diseases such as inflammatory bowel disease, colitis, and peptic ulcer.Objective: In this study we decided to evaluate the efficacy and pharmacological mechanisms involved in anticolitis effect of essential oil of Pistacia atlantica in Wistar rats.Method: Sixty Wistar rats were selected for this study and were categorized to 6 groups. Experimental colitis was induced with 3% acetic acid solution. Animals of treatment groups received different daily doses of the essential oil (25, 50, and 100 mg/Kg, orally) and.Sulphasalazine (as the standard drug), for 7 days. At the end of the study, the rats were sacrificed and the colon was removed and assessed for macroscopic and microscopic changes. Also, in order to identify the mechanisms involved in anticolitis effect of this natural drug, the level of cyclooxygenase (COX)2 were evaluated.Results: The essential oil of Pistacia atlantica gum significantly reduced macroscopic and microscopic scores of colitis compared with control group (P <0.01). The essential oil with the dose of 100 mg/kg showed the highest anticolitis effect. The oil of P. atlantica remarkably suppressed the level of COX2 in colon tissue (P <0.05).Conclusion: This research has proved the protective effect of oral administration of essential oil of P. atlantica gum on ulcerative colitis in rats. This natural drug performs anticolitis potential through inhibiting the proinflammatory cytokines.