اثر پرتودهی گاما بر رشد و میزان تریگونلین ریشه‌های مویین شنبلیله ایرانی (trigonella foenum-graecum l.)

مقدمه: شنبلیله گیاه دارویی ارزشمندی است و بررسی اثرجهش‌های القایی در راستای افزایش ماده موثره آن ضروری می‌باشد.هدف: در این تحقیق، تغییرات فیتوشیمیایی و رشدی ریشه‌های مویین و نرمال گیاه شنلیله در پاسخ به پرتودهی گاما مورد ارزیابی قرار گرفته است.روش بررسی: در این تحقیق پرتوتابی گاما بر روی بذور شنبلیله ایرانی در پنج دز (شامل 0، 100، 200، 300 و 400 گری) اعمال شد و سپس اثرات پرتودهی بذور در شرایط کشت ریشه مویین در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور القای ریشه‌های مویین در شنبلیله از سویه atcc15834 باکتری اگروباکتریوم رایزوژنز استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که دزهای مختلف پرتوتابی برهمه صفات مورد بررسی در ریشه‌های نرمال و مویین تاثیر معنی‌داری داشتند. مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که در همه صفات مورد مطالعه، بیشترین مقادیر صفات مربوط به دز 100 گری و کمترین مقادیر صفات مربوط به پرتوتابی بذور با دز 400 گری است. محتوای تریگونلین در ریشه‌های مویین در مقایسه با ریشه‌های نرمال به طور قابل توجهی بیشتر بود به طوری که میزان تریگونلین در ریشه‌های مویین تیمارهای مختلف شامل (0)، 100، 200، 300 و 400 گری به ترتیب به میزان 2.46، 2.67، 2.66، 2.44 و 2.64 برابر بیشتر از ریشه‌های نرمال بود.نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق بیانگر افزایش تکثیر سلولی، رشد و مقدار متابولیت‌های ثانویه تریگونلین به دلیل اثر تحریک‌کنندگی دزهای پایین پرتوهای گاما است.

Effect of Gamma Irradiation on Growth and Trigonelline Content in Hairy Root of Iranian Fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.)

Background: Fenugreek is a valuable medicinal plant and it is essential to investigate induction of mutations in order to increase its active ingredient.Objectives: In this study, the phytochemical and growth traits in hairy and normal roots of Fenugreek in response to gamma irradiation were evaluated. Method: In this study, gamma irradiation was applied to Iranian Fenugreek seeds in five doses (0, 100, 200, 300 and 400 Gy), and then the irradiation effects in root hair culture conditions in a completely randomized design (CRD) with three replications were evaluated. In order to induce hairy roots in fenugreek, ATCC15834 strain of Agrobacterium rhizogenesis was used.Results: The results showed that the different irradiation doses had a significant effect on all traits in normal and hairy roots. The comparison of mean of data showed that the highest values of traits were related to 100 Gy and the lowest values of traits related to irradiation of seeds with 400 Gy doses. The trigonelline content was significantly higher in hairy roots than normal roots, so that the amount of trigonelline of hairy roots at different treatments including 0, 100, 200, 300 and 400 Gy were 2.46, 2.67, 2.66, 2.44 and 2.64 times more than normal roots, respectively.Conclusion: The results indicated that the cell proliferation, growth and amount of trigonelline were increased due to the stimulating effect of low doses of gamma irradiations.