بررسی تاثیر ورمی کمپوست و تلقیح قارچ بر خصوصیات رشدی و میزان استویوزید گیاه دارویی شیرین برگ (stevia rebaudiana bertoni)

مقدمه: با توجه به اهمیت گیاه دارویی شیرین برگ که گلیکوزیدهای آن در سال های اخیر به عنوان شیرین کننده طبیعی جایگزین ساکارز معرفی شده است، بررسی تاثیر کودهای زیستی بر رشد آن ضروری به نظر می رسد. هدف: بررسی تاثیر ورمی کمپوست و قارچ های میکوریزا بر صفات رشدی و میزان ماده شیرین کننده استویوزید. روش بررسی: آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار در 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. در این آزمایش، عامل مقادیر ورمی کمپوست در چهار سطح شامل بستر پایه (خاک مزرعه + 15 درصد وزنی گلدان کود گاوی) به علاوه مقادیر 0، 10 درصد و 20 درصد ورمی کمپوست و نیز خاک مزرعه به عنوان شاهد و عامل تلقیح شامل تلقیح قارچ مایکوریزای (gm) glomus mosseae ، اندوفیت ریشهpiriformospora indica (pi) و عدم تلقیح قارچ (شاهد) بود. نتایج: تیمارهای کودهای زیستی بر میزان ماده شیرین کننده استویوزید و همچنین اغلب پارامترهای مورد بررسی در ارتباط با عملکرد کمی تاثیر معنی داری داشتند (p≤0.01). بیشترین میزان کلروفیل برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در تیمار های ورمی کمپوست 20 درصد و تلقیح با قارچ مایکوریزای mosseae glomus به دست آمد. بیشترین میزان گلیکوزید استویوزید در زمان بلوغ رویشی و در زمان گلدهی در بستر کشت شاهد مشاهده شد. نتیجه گیری: کاربرد ورمی کمپوست تاثیر مثبت و معنی داری بر میزان کلروفیل و عملکرد پارامترهای رویشی داشت و بیشترین مقدار آنها در تیمار کاربرد توام ورمی کمپوست و تلقیح به دست آمد.

Effect of Vermicompost and Fungi Inoculation on Growth Characteristics and Steviosid Content of Stevia rebaudiana Bert.

Background: According to the importance of Stevia rebaudiana that it rsquo;s sweetener steviol glycosides, has been introduced in recent year as a natural alternative for saccharose, the evaluation of biofertilizers effects on growth and development of stevia is necessary.Objective: In this research the effect of vermicompost and mycorrhiza on growth traits and steviosid (ST) content in Stevia rebaudiana was studied.Methods: This research was conducted in faculty of agriculture of Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran, through a factorial experiment based on randomized complete block design with 12 treatments and 3 replications. The first factor was different levels of vermicompost (0, 10% and 20%) in basal medium including garden soil + 15% by weight Cow manure and also garden soil alone as a control treatment. Second factor was mycorrhiza fungi including inoculation Glomus mosseae and Piriformospora indica and treatment of noninoculated plants.Results: The biofertilizers had significant effect (P le;0.01) on the studied parameters. The maximum amount of growth parameters (chlorophyll content, and fresh and dry weight of aerial parts and root) was obtained treatment of 20% of vermicompost and Glomus mosseae inoculation. The highest content of steviosid was obtained in end of vegetative growth stage and control treatment.Conclusion: Application of vermicompost significantly improved the chlorophyll content and growth traits and also the highest their amounts were obtained in combination treatment of vermicompost and mycorrhizal inoculation.