مطالعه ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه زنجبیل (zingiber officinale) و بررسی اثرات آنتی‌اکسیدانتی و سمیت سلولی آن

مقدمه: zingiber officinale، جزء گیاهان دارویی مهم می باشد که از دیرباز در زندگی انسان ها کاربردهای غذایی و دارویی مختلف داشته است. با توجه به اینکه از اسانس زنجبیل اثرات بیولوژیکی مختلفی گزارش شده است. هدف: ارزیابی ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس دو گونه زنجبیل چینی و هندی به منظور شناسایی ترکیبات فعال بیولوژیکی آنها مورد مطالعه کیفی و کمی قرار گرفت.روش بررسی: فرآیند اسانس گیری از هر کدام از گیاه ها، به روش تقطیر با آب با استفاده از دستگاه کلونجر به انجام رسید. شناسایی ترکیبات موجود در اسانس ها و اندازه گیری کمی هر کدام از آنها نیز به ترتیب به کمک دستگاه های gcms و gc صورت گرفت. در ادامه، فعالیت آنتی اکسیدانتی و فعالیت سمیت سلولی اسانس زنجبیل چینی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: اسانس های حاصله، بوسیله دستگاه های gc و gcms مورد آنالیز قرار گرفتند که در نهایت 46 ترکیب مختلف برای هر دو اسانس شناسایی شد. ترکیبات اصلی اسانس زنجبیل گونه چینی عبارتند از: alpha;zingiberene (25/28 درصد)، beta;sesquiphellandrene (65/15 درصد)، alpha;curcumene (23/15 درصد) و trans gamma;cadinene (88/11 درصد). ترکیبات اصلی اسانس در گونه هندی نیز alpha;zingiberene (67/35 درصد)، beta;sesquiphellandrene (27/15 درصد)، trans gamma;cadinene (25/9 درصد) و ecitral (0/6 درصد) شناسایی شد. میزان فعالیت آنتی اکسیدانتی اسانس گونه چینی،7/80 میکروگرم بر میلی لیتر بوده و سمیت سلولی آن نیز در برابر سلول های سرطانی رحم انسان 6/72 میکروگرم بر میلی لیتربه دست آمد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که ترکیبات سسکویی ترپنی درصد بیشتری از اجزای اسانس ها را به خود اختصاص می دهند. فعالیت آنتی اکسیدانتی و سمیت سلولی اسانس گونه چینی نیز در مقایسه با داروهای استاندارد، قابل مقایسه بوده است.