تاثیر القای سویه‎های قارچ میکوریزا (glomus mosseae و glomus intraradiceae) و فسفر بر رشد و ترکیبات فیتوشیمیایی بادرشبو (dracocephalum moldavica l.) تحت شرایط تنش خشکی

مقدمه: تنش خشکی باعث تقلیل رشد و تغییر کمیت و کیفیت متابولیت های گیاهان دارویی می شود. قارچ میکوریزا در برهمکنش با فسفر منجر به تعدیل اثر تنش خشکی می شود.هدف: بررسی تاثیر تنش خشکی، میکوریزا و فسفر بر شاخص های رشد و کمیت و کیفیت اسانس بادرشبو (dracocephalum moldavica l.).روش بررسی: آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 5 تکرار با سه فاکتور شامل: تنش رطوبتی (سه سطح: آبیاری کامل در زمان تخلیه 35، 65 و 95 درصد رطوبت ظرفیت زراعی)، میکوریزا (سه سطح: بدون میکوریزا و مصرف سویه هایglomus mosseae و glomus intraradiceae) و فسفر (دو سطح صفر و 100 کیلوگرم در هکتارو اجرا شد. فاکتورها).نتایج: اثر متقابل بین فاکتورهای تنش خشکی، فسفر و میکوریزا بر همه صفات مورد مطالعه در سطح 1% معنی دار شد. بیشترین وزن تر بوته، وزن تر برگ مربوط به تیمار بدون تنش (95 درصد ظرفیت زراعی)، مصرف فسفر و میکوریزا بود. بالاترین میزان تعداد گل، وزن تر ریشه، درصد اسانس در تیمار تنش رطوبتی ملایم (65 درصد ظرفیت زراعی) با تلقیح g. mosseae و کاربرد فسفر حاصل شد. کمترین مقدار صفات ذکر شده مربوط به تیمار تنش رطوبتی شدید، بدون استفاده از میکوریزا و فسفر بود. بیشترین میزان 6methyl2phenylindole و zcitral در تیمار مصرفintraradices .g و در شرایط بدون تنش حاصل شد و تیمار تنش ملایم و مصرفintraradices .g، موجب افزایش میزانgeranyl formate ، geranyl acetate وcaryophyllene oxide موجود در اسانس شد. نتیجه گیری: مصرف هر دو سویه میکوریزا در تنش خشکی شدید توانست عملکرد فیزیولوژیک و درصد اسانس بادرشبو را 45 تا 100 درصد افزایش دهد. افزایش اسانس، حتی در شرایط بدون تنش نیز با مصرف سویه های میکوریزا مشاهده شد.