بررسی مساله کمبود پول خرد در تاریخ معاصر ایران مبتنی بر اسناد

هدف: این پژوهش به‌منظور بررسی مقایسه‌ای اسناد کمبود پول خرد در گذشته و حال انجام‌یافته است تا با شناخت هر چه بیشتر معضل پول خرد و علل، عوارض و راه‌حل‌های آن در سه دوره تاریخی پهلوی اول و دوم و جمهوری اسلامی بتوان راه‌های مناسب گذر از این مشکل را پیش‌بینی کرد. روش/ رویکرد پژوهش: این تحقیق بر اساس مطالعه کتابخانه‌ای و با بررسی توصیفی اسناد و اطلاعات موجود در سه دوره تاریخ سیاسی اجتماعی اخیر ایران انجام‌شده است. یافته‌های پژوهش: بررسی اسناد ملی ایران نشان می‌دهد که در نود سال اخیر چندین بار معضل کمبود پول خرد در ایران رخ داده است و مشکلات مشابهی پدید آورده، علل مشترکی داشته و راه‌های مشابهی از سوی مردم، کسبه و دولتمردان برای حل آن به‌کاررفته است. وقفه در معاملات، نارضایتی مردم از ارائه شدن کالاهای مختلف به‌جای پول از مشکلات این پدیده است. کاهش ارزش اسمی سکه و اسکناس خرد و به‌صرفه نبودن ضرب سکه و چاپ اسکناس، جمع‌آوری مسکوکات توسط سودجویان و نیاز به ورود مُطَلّس از خارج، از علل مشترک در گذشته و حال است. روی آوردن مردم به بلیط و کاغذهایی با اعتبار محلی به‌جای پول خرد، ضرب سکه و چاپ اسکناس ازجمله راهکارها به‌شمار می‌رفت. امروزه گرد شدن قیمت‌ها در کنار ابزارهای نوین پرداخت مانند کارت‌پول به حل این مشکل کمک می‌کند. از نتایج این تحقیق نقش قابل‌توجه بررسی اسناد در حل مشکلات جامعه است.