بررسی روند رقمی‌سازی منابع دیداری- شنیداری در آرشیوهای سازمان صدا و سیما: موانع و راهکارها

هدف: این پژوهش با هدف کمک به ترسیم نقشۀ راه تلاش نموده است ضمن ارائۀ تصویری از تعداد و تنوع منابع آرشیوی و تجهیزات مربوط و میزان فعالیت‌های تخصصی در آرشیوهای تهران و شهرستان‌ها و تببین روند رقمی‌سازی منابع آرشیوی در سازمان صدا و سیما، موانع موجود را شناسایی و شیوه‌های بهینه‌سازی آن را بررسی نماید. روش/ رویکرد پژوهش: تحقیق حاضر از نوع توصیفی– پیمایشی است و با استفاده از پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته انجام شده است. یافته‌های پژوهش: یافته‌ها نشان داد تنها یکی از آرشیوهای مستقر در تهران به‌طور کامل رقمی است و از مراکز استان‌ها، مرکز خوزستان با اعلام تبدیل 90 درصد از منابع خود به فرمت رقمی، در صدر قرار دارد. سایر آرشیوها، هریک مراحلی از این فرآیند را طی نموده‌اند. تعداد 11 مورد از آرشیوهای تهران و 21 مورد از آرشیوهای مستقر در سایر استا‌ن‌ها، هنوز فرآیند رقمی‌سازی را آغاز نکرده‌اند؛ درحالی‌که 9 مورد از آن‌ها در تهران و 13 آرشیو در شهرستان‌ها، کمابیش تعدادی از منابع خود را به نسخۀ رقمی تبدیل نموده‌اند. همچنین، عواملی مانند کمبود اعتبارات مالی و نیروی انسانی متخصص و کارآمد، عدم تدوین راهبرد مشخص، حجم بسیار زیاد منابع، و نبود زیرساخت‌های تجهیزاتی و فناورانه باعث شده است که موانعی در مسیر رقمی‌سازی آرشیوها ایجاد گردد. نتیجه‌گیری: تحولات دنیای رقمی، آرشیوها و منابع آرشیوی را نیز تحت تاثیر قرار داده و نیاز به رقمی‌سازی و تبدیل منابع را دوچندان نموده است. ضرورت تسهیل و تسریع در فرآیند خدمت‌رسانی، حفاظت بیش از پیش از منابع ارزشمند و غیرقابل جایگزین، هزینه‌های مربوط به فرآیند تکثیر و تبدیل منابع آنالوگ، دشواری دستیابی به تجهیزات و دستگاه‌های منسوخ شده، لزوم بهره‌مندی از امکانات و قابلیت‌های فناوری‌های نوین و همگام شدن آرشیوها با تحولات دنیای امروز از جمله دلایل رقمی‌سازی منابع به شمار می‌روند.