بررسی ورود عکاسی به ایران و میزان کاربرد آن در طراحی پوستر (از آغاز تا سال 1316 ش.)

عکاسی و طراحی پوستر، دو شاخۀ هنریِ غیرایرانی و نوظهوری هستند که به فاصلۀ کوتاهی از آغاز حیات، شرایط حضورشان در ایران فراهم شد. سیر تحول تاریخی این دو هنر، غالبا از ماهیتی مستقل برخوردار بوده است؛ ولی این تمایز به معنای نادیده انگاشتن تاثیر همجواری و همنشینی آنها بر یکدیگر نیست. تاثیر و تاثراتی که به صورت نسبی، رشد و بالندگی آنها را در بستر حیات تاریخی فراهم کرد موضوعی قابل مطالعه است. اهداف: شناسایی تاریخ ورود عکاسی به طراحی پوستر ایران و شناسایی نخستین طراحِ موثر در این فرآیند، از اهداف اصلی این پژوهش است. ضمن اینکه بررسی کمّی میزانِ استقبال طراحان از عکس در طراحی پوسترهای محدودۀ تحقیق، از اهدف فرعی است. روش پژوهش: مقالۀ حاضر، حاصل پژوهشی است که از لحاظ هدف، بنیادی؛ و از لحاظ ماهیت و روش، تاریخی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای است که از طریق شناسه‌برداری منابع و ثبت اطلاعاتِ حاصل از مشاهداتِ تصاویرِ آرشیوی صورت پذیرفته است. یافته‌ها و نتایج پژوهش: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که عکاسی به فاصلۀ کوتاهی پس از رواج طراحی پوستر در ایران، نخستین بار، در 1309 ش. در طراحی پوستر فیلم «آبی‌ورابی» ساختۀ آوانس اوگانیانس به‌کارگرفته شد. البته، طراح این پوستر قابل شناسایی نیست. سه سال بعد، در 1312 ش.، با طراحی پوستر فیلم «دختر لر» نام طراح هندی، چاندا وارکر، به عنوان نخستین طراح که در طراحی پوستر از عکس بهره گرفته است، در تاریخ طراحی گرافیک ایران ثبت شد. البته، پوسترهای تولید شده توسط چاندا وارکر، برای فیلم‌های ایرانی، در هند، طراحی و چاپ شده‌اند. طراحی پوستر در ایران، در دهۀ 1310 ش.، در انحصار پوسترهای سینمایی قرار داشت و بررسی کمّی میزان به‌کارگیری عکس در طراحی پوستر در این دوره نشان می‌دهد که استفاده از عکس در طراحی این آثار، مورد استقبال نسبی طراحان واقع شده است، استقبالی که بیش از هرچیز در توانِ طراحان و تفاوتِ امکاناتِ فنی هندوستان نسبت به ایران ریشه داشت.