روح‌القدس، انتقادی‌ترین روزنامۀ دورۀ مشروطه در ایران

هدف: این مقاله، درصدد نشان دادن دیدگاه‌های انتقادی روح‌القدس نسبت به مستبدان و عوامل وابسته به استبداد در مملکت ایران در دورۀ مشروطه می‌باشد. روش: این مقاله با استفاده از منابع اصلی تاریخ و بر پایۀ بهره‌گیری از مطبوعات تنظیم و از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. روح‌القدس، یکی از مهم‌ترین روزنامه‌های دورۀ مشـروطه است که توسط شیخ احمد تربتی (سلطان‌العلمای خراسانی) از 25 جـمـادی الثانی 1325/ 12 مـرداد 1286/ 5 اوت 1907در تهران منتشرشد و انتشار آن تا کـودتـای مـحمـدعـلی­شـاه قاجـار ادامه یافت. فرضیه: میزان و نحوۀ انعکاس مطالب انتقادی نسبت به مطالب غیر­انتقادی در محتوای سرمقاله‌ها و مقاله‌های روزنامۀ روح‌القدس بیشتر است. میزان و نحوۀ انعکاس نقد نظام سیاسی در محتوای سرمقاله­ها و مقاله‌های روزنامۀ روح‌القدس نسبت به سایر موارد بیشتر است. میزان و نحوۀ انعکاس جهت انتقادی سرمقاله‌ها و مقاله‌های روزنامۀ روح‌القدس بیشتر شامل وزراء است. یافته‌ها: عمدۀ محورهای انتقادی روزنامه، پیرامون سه موضوع اساسی شخص محمدعلی­شاه، وزراء و به­خصوص میرزا­علی­اصغر خان­اتابک، درباریان و عوامل وابسته به استبداد بوده است.