تحلیلی بر عملکرد «کمیتۀ تشخیص و تفکیک» اسرای عراقی (1361-1369)

با افزایش شمار اسرای عراقی از سال دوم و سوم جنگ تحمیلی، ضرورت تشکیل سازمانی منسجم برای نگهداری و حفاظت از اسرا بیش‌ازپیش احساس شد. در فروردین‌ماه سال 1361 کمیسیون ادارۀ اسرای عراقی مشتمل بر یک دبیرخانه، شش کمیتۀ «فرهنگی»، «کار و بوفه»، «بهداشت»، «تبادل اسرا»، «تبلیغات و روابط‌عمومی» و «تشخیص و تفکیک» و یک دادگاه ویژۀ اسرا با هدف نگهداری از اسرای عراقی کار خود را آغاز کرد.هدف: شناخت «کمیتۀ تشخیص و تفکیک» اسرای عراقی و تحلیل نقش و عملکرد این کمیته در نگهداری اسرای عراقی در دوران دفاع مقدس.روش٫ رویکرد پژوهش: این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و براساس اسناد و مدارک آرشیوی سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس زیرمجموعۀ بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس انجام شده‌است.یافته‌ها و نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش، «کمیتۀ تشخیص و تفکیک» اسرای عراقی با تشکیل شبکۀ منسجم اطلاعاتی در اردوگاه‌ها و شناسایی و تفکیک اسرای بعثی، توّاب و بی‌طرف، و انجام وظایفی که کمیسیون ادارۀ اسرای عراقی تعیین کرده بود توانست نقش مهمی در موفقیت اسیرداری ایران ایفا کند. عملکرد این کمیته در جلوگیری از وقوع شورش و فرار اسرا، با نقل‌وانتقال آن‌ها بین اردوگاه‌ها؛ همکاری در شناسایی اسرای معلول، مجروح و بیمار و تایید صلاحیت اطلاعاتی و امنیتی آن‌ها برای بازگشت به عراق؛ بررسی و تایید درخواست پناهندگی اسرا و درخواست اعزام آن‌ها به جبهه برای جنگ با رژیم بعث عراق؛ همکاری اطلاعاتی در مبادلۀ اسرای عراقی؛ و همکاری با کمیتۀ تبلیغات و روابط‌عمومی با هدف خنثی‌سازی ادعاهای غیرواقعی رژیم بعث عراق علیه اسیرداری ایران بسیار مهم و حائز اهمیت بود و به‌طورکلی این کمیته درطول دوران دفاع مقدس در نگهداری و حفاظت از اسرای عراقی عملکردی بسیار مثبت داشت.

investigating the function of the recognition and separation committee in keeping iraqi pridoners (1982-1990)

purpose : with the increase in the number of iraqi pridoners since the second and third year of the iraq-iran war, the necessity of forming a coherent organization in order to keep the pridoners was felt.in april 1982 komision-e edareie osaraie araghi (commission for the administration of iraqi pridoners), started working with the purpose of keeping iraqi pridoners.objective: to the recognition and separation committee and to analyze the role and performance of this committee in keeping iraqi pridoners during the war between iraq and iran.method and research design: this research was carried out with a descriptive-analytical method and based on archival documents of the organization of holy defense documents and documents.findings and conclusion: based on the findings of this research, the recognition and separation committee iraqi pridoners was able to play an important role in the success of iran’s captivity. the performance of this committee in preventing riots and the escape of pridoners by transferring them between camps, cooperating in identifying disabled, injured and sick pridoners and verifying their intelligence and security qualifications to return to iraq, examining and confirming the asylum requests of pridoners and their deportation requests. to the front for the war with the iraqi baath regime, intelligence cooperation in the exchange of iraqi pridoners and cooperation with the propaganda and public relations committee in order to neutralize the unrealistic claims of the iraqi baath regime against iran’s captivity were very important.