کاربردپذیری ابزارهای کمک‌جستجو در نرم‌افزار سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران از دیدگاه کاربران

هدف: سنجش میزان کاربردپذیری ابزارهای کمک‌جستجو در قالب فیلدهای جستجو، پدیدآور، موضوع و عنوان در نرم‌افزار سازمان اسناد و کتابخانۀملی ایران از دیدگاه کاربران.روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش توصیفی حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و به روش شبه آزمایشی انجام شده است. فنون جمع‌آوری داده‌ها، گزارش‌های کلامی (تفکر با صدای بلند) و مشاهدۀ مستقیم در حین انجام تکالیف بود. برای گردآوری اطلاعات جمعیت‌شناختی از پرسشنامه استفاده شد؛ جامعۀ پژوهش را کاربران مبتدی و خبرۀ سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی تشکیل دادند. کاربران پس از انجام تکالیف با نظرسنجی پس‌آزمون، نظرات خود را بیان کردند.یافته‌ها و نتیجه‌گیری: ابزارها برای کاربران خبره در مقایسه با کاربران مبتدی، کاربردپذیرتر بودند. کاربران مبتدی در مقایسه با کاربران خبره در تکمیل تکالیف، دشواری بیشتری به دلایل عدم آشنایی با واژگان آرشیو و چگونگی جستجو در نرم‌افزار داشتند. حدود 60 درصد از مشارکت‌کنندگان به سهولت فیلدهای «جستجو» و «پدیدآور» را تکمیل نمودند. هر چند بیشترین کارآیی مربوط به فیلد «پدیدآور» بود؛ اما تکمیل آن در میان 10 درصد از کاربران ناموفق بود. کمترین و بیشترین میانگین زمانی به‌ترتیب مربوط به فیلدهای «عنوان» و «موضوع» بود. در مجموع ابزارها برای کاربران کاربردپذیر بوده و می‌توان از طریق آموزش و استفاده از راهنما، کاربردپذیری‌ را افزایش داد. در زمان ورود اطلاعات، واژه‌شناسی و کاربرپسندی ابزارها مهم است. کاربران با استفاده از ابزارهای کمکی کاربردپذیر، جستجوهای خود را انجام داده و نیاز به حضور واسطه را کاهش می‌دهند.

usability of finding aids in the software of the national library and archives of iran from the users’ viewpoint of view

purpose: to measure the usability of finding aids in the form of search, author, topic and title fields in the software of national library and archives of iran from the users’ viewpoint of view.method and research design: the current descriptive research is practical in terms of purpose and has been carried out in a quasi-experimental manner. data collection techniques included verbal reports (thinking aloud) and direct observation during tasks; a questionnaire was used to collect demographic information; the research community was formed by novice and expert users of the national library and archives. users expressed their opinions after completing the tasks with a post-test survey.findings and conclusion: the tools were more usable for expert users compared to novice users. compared to expert users, novice users had more difficulty completing tasks due to a lack of familiarity with archive vocabulary and how to search in the software. about 60% of the participants easily completed the search and author fields. although the most effective was related to the author field, its completion was unsuccessful among 10% of users. the lowest and highest time averages were related to the title and subject fields, respectively. generally, the tools are usable for users and their usability can be increased through training and using the guide. at the time of data entry, terminology and user-friendliness of tools are important. users perform their searches with usable finding aids and reduce the need for intermediaries.