«رقم» و «ملفوفۀ رقم» در عصر قاجار

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، معرفی دو قسم از اسناد تاریخی دورۀ قاجار، یعنی «رقم» و «ملفوفۀ رقم» و تبیین اهمیت این دو در پژوهش‌های تاریخی عصر قاجار است.روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله با روش توصیفیتحلیلی و برمبنای داده‌های اسناد و متون و منابع کتاب‌خانه‌ای و آرشیوی انجام شده‌است. این داده‌ها به‌لحاظ ساختار و کارکرد و محتوا درجهت توصیف و تبیین و تحلیل «رقم» و «ملفوفۀ رقم» استفاده شده‌اند.یافته‌ها و نتیجه‌گیری:«رقم» نوعی از اسناد است کهدر ایالات و صرفاً توسط شاه‌زادگان حکمران و در چارچوب اداریدیوانیِ ایالتی صادر می‌شده‌است.«ملفوفۀ رقم» نیزنوعیدیگراز رقماست که توسط شاه‌زادگان حکمران صادر می‌شده‌است و کارکردی خاص در عتاب‌وخطاب و سفارش‌ها و توصیه‌های گوناگون، و ارسال هدایا داشته و خارج از چارچوب قواعد دفتر و دیوان ایالتی صادر می‌شده وازنظر کارکرد با «رقم» تفاوت داشته‌است. با این توصیف، رقم و ملفوفۀ رقم از سرچشمه‌ها و منابع اصلی اسناد در ساختار اداری و سیاسی درنزد حکام بوده‌اندو شامل داده‌هایی مهمّ دربارۀاوضاع تاریخی ایالات در عصر قاجارند.

The Structure and Function of Ragham andMalfoofehRagham in the Qajar era

Purpose: This paper introduces two types of historical documents of the Qajarid period, namely figure and composition of number and explains the value of bothfor the study of the era.Method and Research Design: Findings arebased on the examination of archival records supported by consulting library source.Findings and Conclusions:Ragham[decree] was an official document issued in provinces only by the ruling prince to be exercised in his territory. MalfoofehRagham[enfolded decree] was an unofficial Raghamissued by a prince or governor expressing their reproach or making recommendations, suggestions, or sending gifts. Raghams are sourcesof valuable information about administrative structure as well as politics ofQajarid era.