ساختار رکن مطلع در مکاتبات عصر قاجار

هدف: بررسی ساختار رکن مطلع در مکاتبات داخلی و خارجی در دیوان‌سالاری عصر قاجار. روش/ رویکرد پژوهش: مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و منابع کتابخانه‌ای تنظیم شده‌است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: ساختار نامه‌های دیوانی از سه بخش رکن مطلع، رکن حال، و رکن خاتمه تشکیل می‌شود. اجزای رکن مطلع هم شامل سه بخش خطاب، القاب، و دعا است. با روی‌کارآمدن حکومت قاجار، رکن مطلع در مکاتبات دیوانیِ داخلی و خارجی کوتاه‌تر شد. کوتاهی و بلندی مطلع در دورۀ قاجار در مرحلۀ اول به ارزش و اهمیت نامه بستگی داشت. معمولاً در مکاتبات داخلی دیوانسالاری قاجار، بخش دعا در رکن مطلع به کار نمی رفت و ازبین خطاب و القاب هم یکی از آن‌ها مورد استفاده قرار می گرفت. در مکاتبات خارجی دعا و القاب به‌ندرت استفاده می‌شد و به طور کلی رکن مطلع در بیشتر مکاتبات عصر قاجار از اصول نامه‌های اخوانی تبعیت می‌کرد.

The structure of openings of the Qajarid official correspondence

Purpose: This paper has examined the structure of the openings of the Qajarid domestic and forign correspondence. Method and Research Design. Archival records and library resources were examined to collect data for this paper. Findings and Conclusion: The structure of the introduction consisted of three parts: addressing, titles and prayers.   Since the Qajarid period, the initiation of domestic and foreign officialcorrespondence, depending on the importance of the letter, became shorter. The prayer line was not used for domestic correspondence and only one tiitle was used for th eadrresee. With regard to foreign correspondence, prayer and complementary phrases were rarely used. The introduction to most of the Qajarid correspondence followed the Brotherhood principles.