بهینه‌سازی گِران‌رَوی (قوام، چسبناکی) چسب گیاهی سریش برای استفاده در مرمت کاغذ

هدف: این پژوهش ضمن اشاره به معضلات استفاده از چسب‌های سنتزی در مرمت کاغذ و لزوم احیاء چسب‌های سنتی در این حوزه، به معرفی چسب سریش در صنایع‌دستی کهن ایران و مشکلات استفاده از این چسب پرداخته‌است؛ سپس برای افزایش گِران‌رَوی (قوام) این چسب راهکاری عرضه کرده‌است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با روش تحلیلیمیدانی انجام شده و اطلاعات آن از منابع کتابخانه‌ای و میدانی جمع‌آوری شده‌است. برای بهبود کیفیت چسب، براساس روش‌های متداول در استخراج ترکیبات از گیاهان، بر روی ریشه‌های گیاه سریش و پودر سریش، عملیاتی انجام شد و آنگاه کیفیت چسب‌ها با استفاده از روش‌های آزمایشگاهی بررسی شد. شیوه‌های به‌کاررفته شامل تثبیت آنزیم‌ها در اتانول 70% جوشان، و استخراج پلی‌ساکاریدهای چسبنده با استفاده از اتانول 96% بود که به‌طور جداگانه و هم‌زمان بر روی نمونه‌ها انجام شد؛ آنگاه پلی‌ساکاریدهای به‌دست‌آمده، با روش انجمادی خشک شدند و از آن‌ها محلول‌های 2% تهیه شد. سپس در زمان‌های مختلف، آزمون‌های گراوی‌متری، طیف‌سنجی مرئیفرابنفش، و phمتری روی آن‌ها انجام شد و نتایج حاصل‌از چسب‌های فراوری‌شده با داده‌های حاصل‌از چسب سنتی سریش مقایسه شد. یافته‌ها و نتیجه گیری: این پژوهش مشخص کرد که تثبیت آنزیمی روشی موثر در افزایش قوام چسب سریش است؛ ولی روش استخراج با اتانول به‌تنهایی در افزایش این ویژگی تاثیرگذار نیست. هم‌چنین تثبیت آنزیم‌ها در ریشۀ گیاه و سپس استخراج با اتانول، نه‌تنها موثرترین روش برای بهبود ویژگی‌های قوام چسب سریش است، بلکه باعث کاهش اسیدیتۀ چسب و حذف رنگ از چسب سریش نیز می‌شود.

Investigation of improvement of viscosity and viscidity of Eremurus ( Serish) herbal adhesive, for paper restoration aim

Purpose This study investigates the problems of using synthetic adhesives in paper restoration and pointing to the importance of resuscitation of traditional adhesives. In addition, it introduces Serish (eremurus) paste and its usage in Iranian ancient industries, besides the problems of applying it on paper. The study then provides methods to increase the viscosity and viscidity of Serish and make it applicable again. Research method First, the related literature were studied. Then conventional plant extraction methods include enzyme stabilization, and polysaccharide extraction was applied separately and simultaneously on the fresh Serish roots and serish powder. Then the quality of produced samples was examined using experimental methods. Boiling 70% Ethanol was applied to stabilized enzyme and sticky polysaccharides were extracted using 96% Ethanol. Extracted polysaccharides were dried using freeze drying method. Then, 2% solutions of these adhesives were prepared. Finally, the required examination of viscometry, UVVis spectroscopy and pH metery were experimented on the produced adhesives in different times and compared to the traditional serish paste.Results The results of experiments have indicated that the stabilized methods are effective in increasing the viscosity and viscidity of the extracted adhesives. However, the extraction process using just Ethanol is not effective enough. While the method which extracting polysaccharides was applied after stabilizing enzymes is the best approach. In this method, not only the viscidity and viscosity of the serish is at its highest level, but also the pH and brightness of adhesive are increased