>
Fa   |   Ar   |   En
   ساماندهی منابع و ذخایر آب شهر قم در دورۀ قاجار (با تکیه بر اسناد کاخ گلستان)  
   
نویسنده احمدی رهبریان حسین ,خدادادشهری نیره ,زندیه حسن
منبع گنجينه اسناد - 1397 - دوره : 28 - شماره : 1 - صفحه:34 -55
چکیده    هدف: بررسی میزان رونق منابع و ذخایر آب شهر قم در دورۀ حکومت قاجار و همچنین واکاوی نقش حکومت و طبقات مردمی در احداث و احیا و کنترل منابع و ذخایر آب شهر قم است. روش: مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و منابع کتابخانه‌ای تنظیم شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: شهر قم در ابتدا آب فراوانی داشت؛ ولی مشکل اهالی آن، روش درست استفاده از این آب برای آشامیدن و آبیاری بود. پس از حمله افغان‌ها، شهر قم و همچنین ذخایر آبی آن آسیب جدی دید و تا سال‌ها به همین وضع باقی ماند. حکومت قاجار با همکاری مردم برای ساماندهی ذخایر آبی قم دست به کار شد. 80 درصد از آب‌انبارهای شناسایی شده، 67 درصد از یخچال‌ها، و 54 درصد از حمام‌ها در دوره قاجار ساخته شده‌اند. در ایجاد و احیای قنات به‌ترتیب سه طبقۀ دیوان‌سالاری، اعیان و اشراف طوایف، و روحانیون نقش موثرتری داشتند و درزمینۀ آب‌انبار، طبقۀ تجار نقش پررنگ‌تری ایفا کردند و در ساخت یخچال و حمام نیز طبقۀ دیوان‌سالاران بیشترین اهتمام را داشتند.
کلیدواژه شهر قم، آب، ذخایر آبی، دوره قاجار
آدرس دانشگاه تربیت مدرس, ایران, دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه تهران, ایران
پست الکترونیکی zandiyehh@ut.ac.ir
 
   Water resources management of the city of Qom during the Qajarid era (17981925)  
   
Authors Ahmadi Rahbarian Hosein ,Khodadad Shahri Nayyereh ,Zandieh Hasan
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved