بررسی نشانگان اجتماعی گذار و طلاق

افزایش روزافزون طلاق در ایران از یک سو و آسیب زا بودن این پدیده ی اجتماعی از سوی دیگر، پژوهشگران را به کنکاش در مورد عوامل موثر در طلاق ترغیب کرده است؛ به گونه ای که برخی به مطالعه ی متغیرهای جمعیت شناختی نظیر سن، تحصیلات، باروری و غیره پرداخته و گروهی نیز عوامل جامع هشناختی نظیر تغییرات کمی و کیفی در ساختار خانواده، شهرنشینی، توسعه ی انسانی و غیره را مطرح کرده اند. مقاله ی حاضر ضمن ترکیب این دو رویکرد، با استفاده از روش تحلیل ثانویه به بررسی عوامل اجتماعی موثر در نرخ طلاق در سال 1390 در سطح استا نهای کشور می پردازد. بر اساس نتایج، شهرنشینی، باسوادی زنان، سهم زنان با تحصیلات عالی و اشتغال زنان (به صورت مستقیم) و هسته ای شدن خانوارها و کاهش باروری (به صورت معکوس) از جمله متغیرهای موثر در طلاق شناخته شده اند. نتایج تحلیل رگرسیونی حاکی از آن است که 59 درصد تغییرات نرخ طلاق را متغیرهای پیش بینی کننده همچون نرخ شهرنشینی، بعد خانوار، نرخ باروری و نرخ باسوادی زنان تبیین می کند. این به آن معنی است که بسیاری از متغیرهای سطوح خرد و میانی در سطح کلان نیز امکان مفهوم سازی و تحلیل دارند.