تحلیل چندسطحی همبسته‌های فردی و استانی باروری در ایران

ایران از دهه 1380 تاکنون در زمره کشوهای با سطح باروری زیر سطح جانشینی قرار گرفته است. رفتارهای باروری با طیف گسترده‌ای از عوامل خرد و کلان مرتبط و همبسته می‌باشند. این مقاله با هدف بررسی عوامل فردی و استانی موثر بر باروری در ایران با استفاده از یک رویکرد تحلیل چندسطحی انجام شده است. داده‌های خرد سرشماری سال 1395 برای نمونه 7000 نفری از زنان 49-15 ساله برای 31 استان کشور با استفاده از نرم‌افزار hlm مورد تحلیل قرار گرفت. رفتار باروری براساس شاخص تعداد فرزندان زنده بدنیا آمده (ceb) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد متغیرهای سطح فردی شامل تحصیلات، اشتغال، و محل سکونت شهری‌ روستایی بطورمعناداری با رفتار باروری رابطه دارند. در سطح استانی عواملی نظیر میزان شیوع روش‌های پیشگیری از بارداری، ضریب نفوذ اینترنت، و شاخص توسعه‌یافتگی با باروری رابطه معناداری دارند. نفوذ و اثرگذاری عوامل فردی (به‌ویژه تحصیلات) بر رفتار باروری قوی‌تر از عوامل سطح استانی می‌باشد. در نهایت، کاربرد نتایج مقاله در درک پویایی باروری در ایران و سیاستهای جدید افزایش باروری به بحث گذاشته شده است.