شاخص‌های عفاف و حجاب در شخصیت‌های زنان تحصیلکرده سریال‌های تلویزیونی ایرانی

عفاف و حجاب زنان یکی از بارزترین نشانه‌های حیات و سلامت جامعه اسلامی و یکی از مهم‌ترین وجوه تمایز آشکار میان جوامع اسلامی و دیگر جوامع است. بدیهی است عفاف و حجاب پیش از آنکه یک مسئله فقهی و شرعی باشد، یک فرهنگ است که گسترش آن نیازمند برنامه‌ریزی طولانی‌مدت می‌باشد. اگرچه این وظیفه برعهده تک‌تک نهادهای فرهنگی و اجتماعی بوده، ولی جایگاه رسانه ارزش و اهمیت بیشتری دارد. چرا که مطابق نظریات یادگیری مشاهده‌ای و جامعه‌پذیری، شخصیت‌ها و ستاره‌های فیلم‌ها و سریال‌ها، در شکل‌دهی نگرش و رفتار مخاطبان موثر هستند و با ارائه الگوهای مناسب درخصوص ترویج عفاف و حجاب می‌توانند به‌عنوان یکی از عوامل اصلی ترویج این فرهنگ ایفای نقش کنند. بنابراین در این پژوهش با توجه به جذابیت تحصیلات دانشگاهی برای افراد، به‌ویژه دختران جوان، پس از استخراج شاخص‌های عفاف و حجاب از احکام اسلامی، بخشی از این شاخص‌ها را با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی، در شخصیت‌های زن تحصیلکرده 40 سریال از پربیننده‌ترین سریال‌های ایرانی تلویزیون بررسی شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در سال‌های پس از انقلاب اسلامی تصویر مطلوبی از وضعیت عفاف و حجاب در شخصیت‌های زن تحصیلکرده ارائه نشده است و عمده زنان تحصیلکرده سریال‌های تلویزیونی، در پوشش و رفتار، از شاخص‌های مورد تاکید دین مبین اسلام فاصله دارند و نکته قابل تامل این است که شاخص‌های عفاف و حجاب در افراد با تحصیلات دانشگاهی به‌گونه‌ای معنا‌دار ضعیف‌تر از افراد بدون تحصیلات دانشگاهی به نمایش درآمده است.

Representation of Chastity and veil Indices in educated women characters(of Iranian TV series)

Women’s Chastity and Veil  Is  One of the most significant signs of the health of the Islamic society and one of the most important aspects of the distinction between these Islamic societies and other societies. Obviously, chastity and Veil is a culture whose expansion requires longterm planning. Although the responsibility of all social and cultural institutions, but in this case the media is more important. The studies show that characters and stars of films and serials are effective in shaping the attitudes and behavior of audiences and can serve as one of the main sources of Chastity and Veil’s socialization. Accordingly, in order to investigate the performance of IRIB in this Case, in view of the attractiveness of university education for individuals, Chastity and Veil Indices were analyzed in educated women of 40 most viewed TV series of IRIB. Research findings show that desired image of chastity and Veil is not presented in educated Women characters on Iranian TV series, in the years after the Islamic Revolution. And the majority of educated women of TV series, in terms of coverage and behavior, are different from chastity and Veil Indicators emphasized by Islam. Interestingly, the indicators of chastity and veil in people with university education are significantly weaker than those without academic education.