بررسی ظهور فردگرایی در عرصه‌ی خانواده (مطالعه‌ی موردی شهروندان تهرانی)

افزایش آمار طلاق، افزایش سن ازدواج، کاهش نرخ باروری و کاهش ازدواج از مهم‌ترین چالش‌های امروزین خانواده در ایران محسوب می‌شوند. چالش‌هایی که به مثابه مجموعه تغییرات ساختاری و کارکردی خانواده تحت عنوان فردی شدن نهاد خانواده مفهوم‌سازی شده‌اند. یکی از مهم‌ترین پیامدهای چنین تغییراتی، ظهور فردگرایی در عرصه‌ی خانواده است که بر تغییر ارزش‌های خانواده به معنای ارجحیت خواسته‌های فردی بر خواسته‌های جمعی دلالت دارد. در مقاله‌ی حاضر، فردگرایی در عرصه‌ی خانواده با تاکید بر میزان پای‌بندی به ارزش‌های خانواده بررسی شده است. هدف از این بررسی پاسخ‌گویی به این سوال بود که آیا با توجه به تحولات اخیر جامعه‌ی ایران به طور عام و خانواده به گونه‌ای خاص می‌توان از ظهور فردگرایی در عرصه‌ی خانواده‌ی ایرانی سخن گفت یا خیر؟ این بررسی به روش پیمایش و با تمرکز بر یک نمونه‌ی 408 نفری از شهروندان تهرانی انجام شده است. تحلیل یافته‌های تحقیق نشان داد که ارزش‌های خانواده در راستای ظهور فردگرایی دستخوش دگرگونی شده است، اما این دگرگونی بسته به هر یک از ابعاد پنج‌گانه مورد مطالعه ارزش‌های خانواده متفاوت است، به این ترتیب که در بعد ارزش‌های سلسله مراتبی و کنترلی خانواده افراد فردگرا، در بعد ارزش‌های خویشتن‌داری تا حدودی فردگرا، در بعد ارزش‌های سنتی وضعیتی بینابین و در بعد ارزش‌های تعهدی خانواده افراد جمع‌گرا هستند. مقایسه‌ی گروه‌های مختلف سنی، جنسی و تحصیلی نشان داد که میزان فردگرایی در عرصه‌ی ارزش‌های خانواده در بین زنان، جوانان و افراد با تحصیلات دانشگاهی بیشتر است.

Study of Emergence of Individualism in the Family(Case Study: Tehran Citizens)

Nowadays, the increased rate of divorce, increasing age of marriage, decreased rate of fertility are among the most important challenges that Iranian families are faced with. These challenges have been conceptualized as a series of functional and structural changes in families as they are becoming more and more individualistic. One of the most significant outcomes of such changes is the emergence of individualism in families which indicates that family values have undergone some changes; in the sense that individual demands are preferred to collective demands. The present study has aimed to review individualism in families with an emphasis on the level of commitment to family values. The purpose of this study has been to respond to this question: given the recent evolutions and changes of Iranian society in general, and Iranian families in particular, is it a true claim to say that individualism has emerged in Iranian families? This study is a survey which has examined a sample composed of 408 Tehran citizens. By analyzing the research findings, it became clear that family values have changed in the respect of emergence of individualism. However, these changes vary depending on each of the five dimensions of family values, which have been studied in this research. In two dimensions of family values, i.e. hierarchal values and control values, family members are individualists; in the continence values dimension, they are to some extent individualists; in the dimension of traditional values, they are both individualists and collectivists; and in the dimension of commitment values, they are completely collectivist. By comparing the research subjects in terms of various gender, education and age groups, it became clear that the level individualism has been raised in the family values of women, young adults and those with higher academic education.