بررسی نقش شبکه های اجتماعی در تبادلات علمی( مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی)

هدف: هدف از انجام این پژوهش، تعیین نقش شبکه‌های اجتماعی در تبادل‌های علمی بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی کرمانشاه است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی در نیم‌سال دوم تحصیلی 94-95 است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 351 نفر تعیین شد. برای گردآوری داده‌های پژوهش از پرسش‌نامه محقق‌ساخته استفاده شد و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در دو بخش، توصیف داده‌ها و تحلیل استنباطی، با استفاده از نرم‌افزار «اس‌پی‌اس‌اس» انجام شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد 70% دانشجویان بیش از یک‌ ساعت در روز از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. از بین شبکه‌های اجتماعی، تلگرام با 66/7 % بیشترین استفاده را بین پاسخگویان داشت. تلفن همراه با 63/8 % مهم‌ترین ابزار مورد استفاده برای دسترسی به شبکه‌های اجتماعی است. با توجه به یافته‌ها، استفاده از شبکه‌های‌ اجتماعی در تبادل‌های علمی میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی اثرگذار نیست. بیشترین استفاده از شبکه‌های اجتماعی در تبادل‌های علمی به‌‌‌ترتیب جهت پیداکردن مواد و منابع مرتبط علمی با میانگین 3/09، ارائه سوال و درخواست پاسخ در موضوعات علمی با 3/07 و ارائه یا کسب اطلاعات به روز علمی با 3/02 است. اما استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند در ارتقای دانش دانشجویان موثر باشد. استفاده‌کنندگان با میانگین 5/18 % از شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان مکانی مناسب برای اشتراک دانش یاد کرده‌اند. طبق نتایج مهم‌ترین مزیّت استفاده از شبکه‌های اجتماعی از دیدگاه جامعه آماری، کسب لذت با مقدار ضریب 5/19 است. اصلی‌ترین مانع در استفاده از شبکه‌های اجتماعی، پایین‌بودن سرعت اینترنت با مقدار ضریب 7/10% شناخته شده است. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد استفاده از شبکه‌های اجتماعی در بین دانشجویان رایج است، اما این استفاده در روند تبادل‌های علمی دانشجویان اثرگذار نیست. با توجه به اهمیت و نقش شبکه‌های اجتماعی در معرفی، برقراری ارتباط، همکاری بین پژوهشگران، همچنین تبادل اطلاعات، باید برای آموزش در مورد قابلیت‌های این شبکه‌ها و در نتیجه افزایش بهره‌وری موثر از آنها تلاش شود.