طراحی الگوی آماری کتابخانه‌های ایران

هدف: ارائه الگوی آماری کتابخانه‌های ایران روش پژوهش: رویکرد پژوهش آمیخته است. پیشینه آمار کتابخانه‌ها در ایران و جهان با نمونه‌گیری هدفمند شناسایی، مرور نظام‌‌مند، و تحلیل اسنادی شد. جستجوی پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی و لاتین با کلیدواژه‌ «آمار کتابخانه‌ها» منابع مرتبط شناسایی، و تکراری‌ها با غربالگری حذف شد. با ارزیابی 138 منبع در ایران و 223 منبع در جهان انتخاب، و بررسی شد. اقلام اطلاعاتی آمار کتابخانه‌ها از آن‌ها استخراج شدند. با روش کمی دلفی اقلام الگوی آماری کتابخانه‌های ایران با اجماع نظر متخصصان با نمونه‌گیری غیراحتمالی اعتباریابی و تکمیل شد. با روش کیفی گراندد تئوری توصیف و طبقه‌بندی الگوی آماری کتابخانه‌های ایران در واحد گزارش‌گیری، کاربرد، واحد اندازه‌گیری با مصاحبه از مصاحبه‌شونده‌ها با نمونه‌گیری مبتنی بر هدف و ابزار پرسشنامه باز انجام شد. کدگذاری‌ باز طبقه‌های‌ اصلی اقلام و مقوله‌های واحد گزارش‌گیری، کاربرد، واحد اندازه‌گیری شناسایی؛ با محوری، رابطه طبقه و مقوله‌ها استخراج؛ با انتخابی، توسعه نظام‌مند طبقه و مقوله‌های الگوی آماری کتابخانه‌های ایران ارائه شدند. یافته‌ها: الگوی آماری کتابخانه‌های ایران 59 قلم؛ پنج طبقه مجموعه‌ها، خدمات، منابع انسانی، منابع مالی، و زیرساخت؛ مقوله‌‌ واحد گزارش‌گیری عهده‌دار گردآوری آمار کتابخانه‌های ایران در کتابخانه‌های دانشگاهی، تعاونی، عمومی، مدارس، تخصصی، و استانی؛ مقوله کاربرد الگوی آماری کتابخانه‌های ایران در پنج سطح بین‌المللی، منطقه‌ای، ملی، استانی، و محلی؛ و مقوله واحد اندازه‌گیری جلد، عنوان، افزوده، موجودی، وجین، نفر، ساعت، ریال، مترخطی، و مترمربع شناسایی شد. درنهایت، الگوی آماری کتابخانه‌های ایران ارائه شد. نتیجه‌گیری: الگوی آماری کتابخانه‌های ایران در راستای ایجاد نظام گردآوری آمار کتابخانه‌ها؛ و زیربنای تدوین استاندارد آمار کتابخانه‌های ایران است.

Designing Statistical Model of Iranian Libraries

Objective: To provide a statistical model of Iranian libraries. Methods: The research approach is mixed.The background of library statistics in Iran and the world was identified, systematic review, and documentary analysis by purposeful sampling. By searching Persian and Latin databases with the keyword Library Statistics relevant sources were identified, and duplicates were removed by screening. 138 sources in Iran and 223 sources in the world were selected and evaluated. Library statistics data items were extracted from them. With the Delphi quantitative method, the statistical model items of Iranian libraries were validated and completed by unanimous sampling with the consensus of experts. Using Ground theory qualitative method, the theory of description and classification of the statistical model of Iranian libraries in the reporting unit, application, and measurement unit was done by interviewing the interviewees by sampling based on purpose and open questionnaire. By opencoding the main categories of items and categories of the reporting unit, application, and measurement unit; with the axis, the relation of class and categories is extracted; and by selective, systematic development of the class and categories of the statistical model of Iranian libraries were presented. Results: Information items of the statistical model of Iranian libraries were obtained by Delphi method. Information items of the statistical model of Iranian libraries were including 59 items. Based on Granded Theory, the five main classes of collections, services, human resources, financial resources, and infrastructure; The main class includes 22 itemes in collections, 14 items in services, 4 items in human resources, 11 items in financial resources, and 8 items in infrastructure; And the category of reporting unit responsible for collecting statistics of Iranian libraries in university, cooperative and network, public, schools, specialized, and provincial libraries; The application of statistical model of Iranian libraries in five levels: international, regional, national, provincial, and local; And the category of measurement unit including volume, title, added, holding, withdrawal, person, hours, Rials, linear feet, and square footage was identified and presented. Finally, the statistical model of Iranian libraries was presented. Conclusion: Statistical model of Iranian libraries in order to create a system for collecting library statistics; and it is the basis for compiling the standard statistics of Iranian libraries. Based on the statistical model of Iranian libraries, library data is upgraded from the quantitative level of the library directory to the level of library statistics.The statistical model of Iranian libraries is a tool for making decisions and attracting resources to the library. The statistical model of Iranian libraries provides a set of basic data for library reporting at various levels, and uses descriptive elements to provide a framework for comparing data using descriptions of common elements.