تحلیل جایگاه وقف در وجین منابع مکتوب از دیدگاه مراجع عظام تقلید، مدیران کتابخانه‎ها و حقوق موضوعۀ ایران

هدف: یکی از مشکلات رایج کتاب‎های وقفی، وجین آنهاست. پژوهش حاضر ضمن شناسایی مشکلات کتاب‎های وقفی در کتابخانه‎ها، راهکارهایی را از منظر مراجع عظام تقلید، منابع حقوقی و مدیران کتابخانه‎ها دربارۀ وجین کتاب‎های وقفی ارائه کرده است.  روش: روش پژوهش کتابخانه‌ای و  پیمایشی است. ابزار گردآوری داده‎‍‌ها، منابع کتابخانه‌ای، پرسش‎نامه و مصاحبه بود. از منابع کتابخانه‌ای برای مبانی نظری، طرح پرسش‎ها و راهکارهای حقوق موضوعه ایران استفاده شد. از مصاحبه برای کسب نظرهای متخصصان و از پرسش‎نامه برای اخذ استفتائات از مراجع عظام استفاده شده است. یافته‎ها: بر اساس یافته‎های پژوهش، بین 5 تا100% موجودی کتابخانه‎های جامعه پژوهش، کتاب‎های وقفی بوده است. باوجود این، همۀ مدیران کتابخانه‎ها وقف _ به‎ویژه کتاب‎های خطی و نفیس _ را  خوب و مفید دانسته‎اند. 70% مدیران، پذیرش کتاب‌های وقفی را منوط به نیازهای واقعی کاربران دانسته‌اند. از سوی دیگر، کتاب‎های وقفی برای مجموعۀ آنها موانعی از قبیل شرایط واقفان، تکراری‎بودن منابع و نبود امکان وجین را پدید آورده و سبب کمبود فضا و هزینه‌های نگهداری از آنها برای کتابخانه شده است. با توجه دیدگاه متخصصان، مراجع عظام (به‎استثنای حضرت آیه‎الله نوری همدانی) و حقوق موضوعه ایران، اگر کتاب‎ها آسیب دیده باشند می‌توان آنها را وجین کرد؛ اما اگر برای کتابخانه دیگری قابل استفاده باشند، می‌توان کتاب‎های وقفی را به کتابخانه‎های دیگر داد.