تاثیر فناوری های اطلاعاتی بر چاپ و نشر کتاب در ایران از نگاه ناشران

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه اثرهای فناوری‌های اطلاعاتی بر ابعاد مختلف چاپ و نشر کتاب و تحولات و تغییرات در آن از نگاه ناشران ایرانی است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کمّی و روش آن پیمایشی است. داده‌های مورد نیاز از طریق پرسش‌نامه محقق‌ساخته‌ با طیف لیکرت جمع‌آوری شد که در آن نظر ناشران در پنج درجه ارزیابی گردید. جامعۀ ‌آماری شامل ناشران فعال بود که از بین آنان 500 ناشر به‌عنوان نمونه انتخاب و برای آنها پرسش‌نامه ارسال شد. در نهایت، تجزیه‌وتحلیل بر ‌روی380 پرسش‌نامۀ دریافتی انجام پذیرفت. داده‌های گردآوری‌شده توسط نرم‌افزار spss تحلیل شد. برای انجام تحلیل آماری از آزمون‌های آماری t تک‌نمونه‌ای و فریدمن استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌ها بیانگر این است که حدود 97% ناشران به اینترنت دسترسی دارند و 60/8% دارای وب‌سایت بوده و 53/2%  فروشگاه اینترنتی دارند. همچنین، 32/1% ناشران در فیس‌بوک، 31/6% در تلگرام و 30/3% در اینستاگرام عضویت دارند. حدود 66% ناشران  با کسب میانگینی بیشتر از متوسط 3، میزان تاثیرپذیری صنعت نشر کتاب را از فناوری‌ اطلاعات مثبت ارزیابی کرده‌اند. اما از نظر ابعاد (سطوح) تاثیر، از نظر آنان «تاثیر فناوری اطلاعات بر فرایند کلی نشر» با میانگین 9/3 بیشترین سهم تاثیر را به خود اختصاص داده است. نتایج: با توجه به اینکه میانگین کلّ پرسش‌ها بالاتر از حدّ متوسط (ارزش تست) بوده و در همۀ سطوح مورد مطالعه سطح معناداری کوچک‌تر از 0/05 بوده است، نتیجه‌گیری می‌شود که تفاوت معنادار و مثبتی بین مقدار ارزشی و میانگین جامعه وجود دارد؛ بدین معنا که تاثیر پدیدۀ فناوری اطلاعات بر صنعت نشر کتاب و فرایند آن از نظر ناشران مثبت ارزیابی شده است. فرایند کلّی نشر در اولویت اول تاثیرپذیری قرار دارد، اما در این میان، قرار گرفتن بُعد «توزیع و فروش» در رتبۀ پنجم، نشان می‌دهد ناشران در زمینۀ عرضه و فروش کتاب خود با مشکل مواجه و تحولات کمتری را در آن شاهد هستند.