نگاشت شناختی فازی عوامل موثّر بر موفقیّت اکتساب دانش سازمانی خبرگان

هدف: دانش ضمنی دانشی است که از تجربۀ یک فرد، گروه یا سازمان، در طول زمان و طیّ فرایندهای عملی و کنش و واکنش با واقعیات روزمرۀ کاری پدید می‌آید. تکنیک‌های زیادی برای اکتساب دانش ضمنی خبرگان توسعه داده شده است که هرکدام برای شرایط خاص با درنظر گرفتن نوع دانش، فرد خبره و ویژگی‌های محیط مناسب است. با وجود تحقیقات گسترده و انجام طرح‌های عملیاتی متعدّد در زمینۀ مستندسازی و اکتساب دانش خبرگان، بسیاری از سازمان‌های داخلی و خارجی در خصوص اکتساب دانش دچار چالش هستند. هدف اصلی این مقاله، بررسی جوانب و عوامل اثرگذار بر موفقیت اکتساب دانش، در قالب نگاشت شناختی فازی، برای اکتساب و مستندسازی دانش سازمانی خبرگان است. روش: نگاشت شناختی که روش مفیدی برای حلّ مساله است، به تصمیم‌گیرندگان در تحلیل روابط علّی پنهان و دستیابی به جواب مطلوب کمک می‌کند. این نگاشت حاوی ساختارهای نموداری فازی برای نشان دادن استدلال‌های علّی است. به منظور دستیابی به نگاشت شناختی فازی، با خبرگان و متخصّصان اجرایی دانشگاه جامع امام حسین(ع) در حوزۀ دانش و پژوهش مصاحبه شده است.یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که عوامل تیم مهندسی دانش، انتخاب تکنیک و ابزار کسب دانش، تعیین نوع دانش، شناسایی دانش مورد نیاز و عوامل اثرگذار سازمانی به ترتیب و با داشتن بزرگ‌ترین مقادیر علّی فازی، بیشترین اثر را بر موفقیّت اکتساب دانش سازمانی خبرگان دارند.اصالت اثر: استفاده از نگاشت شناختی فازی -که رویکردی نرم در پژوهش عملیاتی به شمار می‌رود- در موضوع اکتساب دانش ضمنی خبرگان، نوآوری اصلی پژوهش حاضر است.

fuzzy cognitive mapping of factors influencing success of experts’ organizational knowledge acquisition

objective: implicit knowledge is the knowledge that emerges from the experience of an individual, group, or organization, over time, through processes of action and daily working realities. many techniques have been developed to extract implicit expert knowledge, each tailored to the specific circumstances taking into account the type of knowledge, expert knowledge, and characteristics of the environment. despite extensive research and numerous operational plans to document and extract expert knowledge, many internal and external organizations are challenged with knowledge acquisition. the main purpose of this paper is to investigate the aspects and factors affecting the success of knowledge acquisition in the form of fuzzy cognitive mapping to extract and document expert organizational knowledge.methodology: cognitive mapping, which is a useful method for problem-solving, helps decision-makers to analyze hidden causal relationships and to find the optimal solution. this mapping contains fuzzy graphing structures to illustrate causal arguments. for the purpose of fuzzy cognitive mapping, executive and academic experts in imam hossein university were interviewed in the field of knowledge and research.findings: the results show that factors of knowledge engineering team, selection of techniques and tools for acquiring knowledge, determining the type of knowledge, identifying the required knowledge and affecting organizational factors, respectively, and having the largest causal values, have the greatest impact on the success of organizational knowledge acquisition.originality: the use of fuzzy cognitive mapping -a soft approach in operational research- is the main innovation of the present research in the subject of expert knowledge acquisition.