مفهوم‌سازی سایه‌نویسی: نگاهی به بدرفتاری‌های علمی در بافت آموزش عالی ایران

هدف: این مقاله یافته‌های یک پژوهش کیفی را ارائه می‌دهد که با هدف بررسی چیستی سایه‌نویسی از دید سایه‌نویسان و مشتریان سایه‌نویسی در ایران انجام شده است. گسترش بدرفتاری‌های دانشگاهی و علمی و به‌ویژه پدیده‌هایی مانند سایه‌نویسی مقاله و پایان‌نامه و کسب‌و‌کارهای آن یکی از چالش‌های آموزش عالی در ایران است. پیش از سیاست‌گذاری ملی برای کنترل این پدیده، شناخت ابعاد گوناگون آن می‌تواند به فهم بهتر و دست‌یابی به چارچوب مفهومی لازم برای تصمیم‌گیری‌های کارا و اثربخش بینجامد. با وجود اهمیت این موضوع، بررسی پیشینۀ پژوهش نشان داد که این پدیده در بافت ایران چندان از دیدگاه کنش‌گران اصلی آن یعنی مشتریان (سفارش‌دهندگان) و سایه‌نویس‌ها بررسی نشده است.روش: برای دست‌یابی به مفهوم بافتی و ساخت‌یافتۀ این پدیده، تجربه‌های این دو کنش‌گر (سفارش‌دهنده و سایه‌نویس) با رویکرد استقرایی و آمیزه‌ای از روش‌های قوم‌نگاری و نظریۀ داده‌بنیاد بررسی و الگویابی شدند.یافته‌ها: براساس یافته‌های این پژوهش پدیدۀ سایه‌نویسی در قالب هفت بُعد قابل تبیین است که عبارتند از: پدیده، دامنه، ویژگی سایه‌نویسان، کانال‌های آشنایی با سایه‌نویسی، اقتصاد پدیده سایه‌نویسی، ویژگی‌های مشتریان سایه‌نویسی، و نگرش به پدیدۀ سایه‌نویسی. نتایج این پژوهش، الگوی مفهومی درباره چیستی سایه‌نویسی در ایران ارائه می‌کند. این الگو بینشی عمیق و برآمده از واقعیت از پدیده‌ سایه‌نویسی در اختیار سیاست‌گذاران و پژوهشگران قرار می‌دهد که به کمک آن می‌توانند در زمینه کنترل و یا توقف سایه‌نویسی تصمیم‌ها و سیاست‌های شدنی اتخاذ نمایند.اصالت: این نخستین پژوهش با رویکرد کیفی است که به دنبال مفهوم‌سازی سایه‌نویسی به عنوان یکی از بدرفتاری‌های دانشگاهی است.

ghostwriting concept: the study of academic miscundot in iranian higher education context

objective: academic dishonesties, especially phenomena such as paper and/ or thesis and its related business, are increasing in iran and now it is a challenge in higher education at the national level. before any national policy making for controlling this phenomenon, determining different aspects of it can be helpful in further understanding and achieving a conceptual framework necessary for efficient and effective decisions. according to the importance of this subject, studying the related body of literature revealed that this phenomenon has not been paid from its main players i.e. writers and customers’ points of view till now.methodology: achieving a contextual and structural concept of this phenomenon, this research sought to study the experiences of these two main players with an inductive approach and a mix of ethnographic and grounded theory methods to find a pattern.findings: results showed that ghostwriting phenomena can be conceptualized using seven dimensions including the name of phenomenon, its scope, ghostwriters attributes, introducing channels, the economy of ghostwriting, attributes of ghostwriting customers, and attitudes toward ghostwriting. the results provide policymakers and researchers with the necessary understanding of ghostwriting phenomena.originality: this research is the first qualitative study that seeks to conceptualize ghostwriting as one of academic misconduct.keywords: academic dishonesty, paper, and thesis writing business, contextual study, ghostwriter, ghostwriting customer