کاربرد آبیاری بارانی:مسائل و مشکلات

مسئله آب و مدیریت صحیح منابع آب ، یکی از مشکلات اساسی کلیه کشورهاست به طوری که امروزه توسعه انسانی بویژه در اکثر کشورهای جهان سوم بشدت وابسته به توسعه و اصلاح مدیریت منابع آب است . توسعه مدیریت منابع آب می تواند نقشی اساسی در حل مشکلات محرومان داشته باشد . لذا اصلاح راهبردها و فناوریها در استفاده از منابع آب برای برطرف کردن مشکلات ناشی از کمبود ، آلودگی و پایین بودن راندمان استفاده از آب ، ضروری به نظر می رسد . با توجه به اینکه در سالهای اخیر دولت سرمایه گذاری های کلان و اعتبارات گسترده ای در جهت گسترش فناوریهای آب اندوز ، بویژه آبیاری بارانی انجام داده است و با عنایت به اینکه سیستم آبیاری بارانی مانند هر فناوری دیگری ممکن است مسائل و مشکلاتی برای کشاورزان به وجود بیاورد که سبب رها کردن و استفاده از این سیستم شود ، لذا شناخت مشکلات کشاورزانی که آبیاری بارانی را پذیرفته اند از هدفهای مهم توسعه و اصلاح افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی به شمار می آید . هدف این پژوهش ، شناخت مشکلات کشاورزان استفاده کننده از سیستم آبیاری بارانی است . روش پژوهش مبتنی است بر جمع آوری اطلاعات از طریق تکنیکهای پژوهش کیفی ، شامل : مصاحبه حضوری ، تکمیل پرسشنامه باز ، مصاحبه عمیق ومشاهدات میدانی در 4 استان فارس ، بوشهر ، کهگیلویه و بویر احمد و چهار محال و بختیاری ، با استفاده از روش نمونه گیری ساده تصادفی . برای این منظور 124 پذیرنده سیستم آبیاری بارانی انتخاب شدند . یافته های پژوهش نشان می دهد که پذیرندگان سیستم آبیاری بارانی با مشکلات گوناگونی روبه رو هستند که در این پژوهش به 18 مورد آنها در چارچوب سه گروه مشکلات فنی ، اطلاعاتی و اقتصادی اشاره شده است . مجموعه مشکلات سبب استفاده ناکارامد یا استفاده نکردن ا زسیستم آبیاری بارانی گردیده که متعاقبا پیامدها و مشکلات دیگری نیز برای آنان پدید آورده است . بر مبنای یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد شده است که این 18 مشکل در طراحی ، اجرا و ارزشیابی سیستمهای آبیاری بارانی جهت افزایش کارایی این سیستمها در نظر گرفته شود . افزون بر این ، با توجه به ضعفهایی که چارچوب پارادیم واقع گرایی - مثبت گرایی در طراحی و ترویج فناوری دارد لازم است روشهای مشارکتی پژوهش و نوآوری ، توسعه مشارکتی فناوری ptd ، نظام پژوهش و ترویج مزرعه ای fsre و طراحی یکپارچه در چارچوب پارادایم ساختار گرایی در خلق دانش و ابداع توسعه فناوری در بین پژوهشگران علم کشاورزی مورد توجه قرار گیرد .