ارزش‌گذاری اقتصادی آب برای مزارع بزرگ و کوچک گندم (مطالعه موردی: شهرستان طبس)

در این تحقیق، میانگین ارزش تولید نهایی (سایه‌ای) آب در شهرستان طبس در سال زراعی 93-1392 با استفاده از تخمین اقتصادسنجی توابع تولید کشاورزی برآورد شده‌است. اطلاعات مورد نیاز ازطریق تکمیل پرسش‌نامه و نمونه‌گیری تصادفی از 100 گندمکار جمع‌آوری شد. پنج شکل از توابع تولید شاملِ کاب داگلاس، ترانسندنتال، ترانسلوگ، لئونتیف و درجه دوم تعمیم‌یافته با استفاده از داده‌های تحقیق، برآورد شد. میانگین‌کشش‌تولیدی و تولید ‌نهایی ‌آب به ترتیب 0.56 و 0.28 محاسبه گردید. نتایج نشان‌داد که گندمکاران، ‌تولید‌کنندگان عقلایی هستند. میانگین ارزش اقتصادی آب معادل 2930 ریال برای هر مترمکعب برآورد شد که با بیشتر شدن اندازه مزارع افزایش می‏یابد، درحالی‌که گندمکاران درسال زراعی 92-1391 آب‌بهایی معادل 890 ریال بابت هر مترمکعب آب در شبکه‌ آبیاری شهرستان طبس پرداخت کرده‌ بودند. به‌نظر می‌رسد تفاوت در ارزش تولید‌نهایی آب با قیمت پرداختی کشاورزان، به عنوان یک عامل مهم، موجب از بین رفتن انگیزه کشاورزان درسرمایه‌گذاری برای افزایش راندمان آبیاری و استفاده از فناوری‌های نوین‌آبیاری شده‌است. افزایش مناسب قیمت آب‌بها به همراه اجرای یکپارچه‌سازی اراضی از مهم‌ترین پیشنهادهای این تحقیق بوده است.