واکاوی علل بنیادین فقر روستایی در استان فارس با استفاده از تحلیل مقایسه‌ای کیفی مجموعه فازی

موضوع ریشه‌کنی فقر در دهه‌های اخیر به‏نحو فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته است. بدیهی است تحقق اهداف فقرزدایی مستلزم شناخت اصولی عوامل زمینه‌ساز این پدیده می‌باشد. این در حالی است که در خصوص علل بروز این پدیده پیچیده و چند‌بعدی اتفاق‌نظر چندانی وجود ندارد. علاوه بر آن، آنچه در مطالعات فقر به‏خصوص فقر روستایی نادیده انگاشته می‌شود این است که این پدیده حاصل مجموعه‌ای از شرایط علّی مختلف و در هم تنیده است. به‌همین دلیل در این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحلیل مقایسه‌ای کیفی مجموعه فازی، نسبت به بررسی علل بنیادین فقر روستایی اقدام شد. داده‌های مورد نیاز این پژوهش پیمایشی از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی ساده از میان خانوارهای روستایی شهرستان‌های داراب و رستم گردآوری شد. در این راستا نسبت به انجام مصاحبه حضوری و تکمیل 211 پرسش‏نامه در سال‌های 1393 و 1394 اقدام گردید. تحلیل تجربی یافته‌های حاصل از انجام مطالعات مقدماتی و تکرار‌شده در استان فارس نشان داد که برای شناسایی علل فقر روستایی، دو مسیر علّی پیچیده از بیشترین ثبات و پوشش برخوردارند. اولین مسیر علّی نشان می‌دهد که مجموعه‌ای از سازه‌های انسانی، اجتماعی، اقتصادی، فیزیکی و زیست‌محیطی به افزایش فقر روستایی منجر می‌شوند. این در حالی‌است که بر مبنای مسیر علّی دوم، سازه‌هایی همچون میزان منابع انسانی، اقتصادی، فیزیکی، زیست‌محیطی و نیز میزان رضایتمندی از زندگی زمینه افزایش فقر روستایی را فراهم می‏کنند. بر مبنای یافته‌های پژوهش، توصیه‌هایی برای ریشه‌کنی فقر روستایی ارائه شد.