بررسی آثار متغیرهای کلان اقتصادی بر قیمت‌ محصولات کشاورزی ایران: رویکرد الگوی خودتوضیح برداری ساختاری (svar) و گراف‌های غیرچرخشی سودار(dag)

به دلیل نقش مهم محصولات کشاورزی در تامین امنیت غذایی، تولید مواد اولیه و نهاده‌های مورد نیاز سایر بخش ها، همواره کنترل قیمت این محصولات با ابزارهای مختلف مورد توجه سیاست‌گذاران بوده و با ابزارهای مختلف سعی در کنترل قیمت محصولات کشاورزی شده است. بخش کشاورزی به عنوان یکی از زیر بخش های کلان اقتصادی مسلماً از متغیرهای کلان اقتصادی تاثیر می‏پذیرد. هدف از این مطالعه بررسی اثر متغیرهای کلان مانند حجم نقدینگی، نرخ بهره، نرخ ارز واقعی بازار آزاد و قیمت محصولات‌ صنعتی بر قیمت‌ محصولات کشاورزی است. در این راستا، از رویکرد خودتوضیح‌برداری ساختاری (svar) استفاده شد. برای شناسا نمودن شوک‌های ساختاری روش گراف‌های غیرچرخشی سودار (dag) به کار گرفته شد. نتایج نشان داد حجم نقدینگی در کوتاه‌مدت بر قیمت‌ محصولات کشاورزی اثر گذار است که البته این اثر در بلندمدت کمتر می باشد. همچنین نرخ ارز واقعی بازار آزاد در بلندمدت و قیمت محصولات‌ صنعتی هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت محصولات کشاورزی هستند؛ بنابراین، جهت جلوگیری از تغییرات قیمت محصولات کشاورزی، استفاده از سیاست های انقباضی پولی، کنترل تغییرات نرخ ارز بازار آزاد و جلوگیری از تشکیل بازار سیاه ارز و کنترل قیمت محصولات صنعتی از طریق کنترل تغییرات نرخ ارز واقعی بازار آزاد و تثبیت نرخ ارز به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر قیمت محصولات صنعتی توصیه می گردند.