پایش و ارزیابی طرحهای یکپارچه توسعه روستایی

طی سالهای متمادی، عواملی نظیر فقر اقتصادی حاکم بر مناطق روستایی و سطح پایین دانش و آگاهی روستانشینان نسبت به مراقبت و حفاظت از منابع طبیعی و در نهایت بهره برداری نامناسب از آن باعث تخریب شدید این منابع و تشدید فقر و توسعه نیافتگی در مناطق روستایی شده است.مقوله مدیریت پایدار منابع آب و خاک به عنوان یکی از راهکارهای توسعه یکپارچه روستایی از مهمترین تحولات مورد نظر صاحبنظران داخلی و خارجی برای جلوگیری از تشدید فرایند تخریب و فرسایش منابع طبیعی کشور و احیای مجدد اقتصاد روستایی با گرایش نوسازی مبتنی بر اصل مشارکت بهره برداران و روستاییان در این راستا بوده است.پایش وارزیابیهای مستمر به عنوان یکی از ابزارهای مهم کنترل و هدایت در افزایش کارایی عملکرد نظام مدیریت این منابع و تسریع در فرایند توسعه روستایی از اهمیت بسزایی در این برنامه ها برخوردار است.این مقاله با مروری گذرا بر تجربه بعضی از کشورها در زمینه پایش و ارزیابی پروژه های توسعه روستایی بر محور مشارکت روستاییان، به معرفی مهمترین روشهای پایش و ارزیابی پروژه های توسعه روستایی می پردازد. همچنین با استفاده از روش تعیین و محاسبه شاخصهای کلیدی و به استناد اطلاعات جمع آوری شده از 168 نمونه از 21 روستای مورد بررسی در منطقه حوزه آبخیز حبله رود، نتایج اقتصادی اجرای اولین طرح یکپارچه توسعه روستایی و حفاظت از محیط زیست در ایران را مورد ارزیابی قرار می دهد.