بررسی تاثیر نااطمینانی نرخ ارز واقعی در تجارت خارجی محصولات کشاورزی ایران(مطالعه موردی: خرما، پسته، کشمش، گردو)

نوسان‏های نرخ ارز یکی از عوامل تاثیرگذار و ابهام آمیز بر تجارت محصولات کشاورزی است. با توجه به اهمیت تجارت محصولات کشاورزی برای رهایی از اقتصاد تک‏محصولی، در این مطالعه به بررسی تاثیر نااطمینانی نرخارز در تجارت خارجی محصولات کشاورزی با انتخاب و مطالعه چهار محصول کشاورزی (پسته، خرما، کشمش و گردو)، طی دوره زمانی 1369 -1389، پرداخته شد. به این منظور، ابتدا برای محاسبه شاخص نااطمینانی نرخارز از الگوی واریانس ناهمسانی شرطی اتورگرسیو تعمیمیافته (garch) استفاده شد و سپس برای برآورد رابطه بین نااطمینانی نرخ ارز واقعی با تجارت محصولات کشاورزی، مدل جاذبه و روش داده‌های تابلویی به‏کارگرفته شد. بر اساس نتایج این پژوهش، نااطمینانی نرخارز اثر منفی بر صادرات این محصولات کشاورزی دارد و پسته بیشتر از سایر محصولات مورد مطالعه تحت تاثیر این نااطمینانی قرار می‏گیرد. بنابراین، ایجاد اطمینان در بازارهای ارز می‏تواند باعث توسعه صادرات این محصولات شود. همچنین سایر نتایج نشان داد که درآمد کشورهای واردکننده تاثیر مثبت و چشمگیری در حجم صادرات این محصول دارد که باید در این مورد به انتخاب بازارهای هدف توجه شود.

Effect of Exchange Rate Uncertainty on Trade of Agricultural Products in Iran (Case Study: Pistachio, Dates, Raisins and Walnuts)

Exchange rate volatility is ambiguous and the one of the factors that effecting agricultural trade. Regarding to importance of free trade and economic monoculture crops, the purpose of this study was to investigate the effect of exchange rate uncertainty on the foreign trade of agricultural products for this purpose four crops (pistachio, dates, raisins and walnuts) were selected and required information were gathered for period 1980 2010. For this purpose, first for calculating the uncertainty of exchange rates, generalized auto regressive conditional dissonance variance model (GARCH) were used and then to estimate the relationship between exchange rate and export of agricultural products were used gravity model and panel data method. The results of study showed that the exchange rate uncertainty has a negative effect on the export of agricultural products and pistachios are affected by this uncertainty more than other products. Therefore, creating certainty in the currency markets can be developed important agricultural export products. Also, other results showed that income importing countries has a significant and positive impact on export volumes that should be noted the selection of target markets.