بررسی مزیت نسبی محصولات عمده زراعی در استان فارس

بخش کشاورزی در ایران پتانسیل‌های مناسبی جهت کسب درآمدهای ارزی دارد، اما جهت ورود به عرصه تجارت بین‌المللی نیازمند شرایط لازم جهت پیوستن به سازمان تجارت جهانی(wto) و رقابت‌پذیری محصولات زراعی است. بر همین اساس، این مطالعه به بررسی مزیت نسبی محصولات عمدۀ زراعی استان فارس با استفاده از انواع شاخص‌های هزینه‏ای می‏پردازد. در این پژوهش به برآورد شاخص‌های هزینه منابع داخلی(drc)، هزینه به منفعت اجتماعی(scb) و سود خالص اجتماعی(nsp) از طریق بهره‏گیری از ماتریس تحلیل سیاستی(pam) برای محصولات زراعی، که در سال زراعی 1387 -88 دارای بیشترین سطح زیر کشت در استان‌ فارس بوده‏اند، پرداخته شد. در این مطالعه، علاوه بر نرخ ارز دلار، نتایج بر اساس نرخ های ارز یورو و تعادلی نیز تعیین شد و تحلیل حساسیت انجام گرفت. همچنین در مورد نهاده ماشین‌آلات نیز با توجه به اهمیت درصد وارداتی یا داخلی بودن آن، تحلیل حساسیت انجام گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که به ترتیب خیار آبی، گوجه‌فرنگی آبی و ذرت‌ دانه‌ای‌ آبی بالاترین مزیت نسبی را در بین محصولات مورد مطالعه دارند. همچنین گندم آبی، گندم دیم، جو آبی، جو دیم، لوبیا قرمز آبی، عدس دیم و پنبه آبی در هر سه نرخ ارز فاقد مزیت نسبی هستند. نتایج تحلیل حساسیت نهاده ماشین آلات نیز نشان داد که این تغییر اثر چشمگیری در رتبه بندی و همچنین وجود یا عدم وجود مزیت نسبی محصولات ندارد.

Review of Comparative Advantage of Major Agricultural Products in Fars Province

The agricultural sector in Iran has good potential for foreign currency income. But to enter the arena of international trade, requires having the necessary qualifications to join the World Trade Organization (WTO). This study is surveying competitive advantage of main agricultural products of Fars province using a variety of indicators. In this study, Domestic Resources Cost (DRC), Social Cost Benefit (SCB) and Net Social Profit (NSP) for the major crops that have the largest area under cultivation using Policy Analysis Matrix (PAM) were estimated. In this study, In addition to the dollar exchange rate, the results based on euro and equilibrium exchange rates are determined and sensitivity analysis was performed. The results show that respectively, irrigated cucumber, irrigated tomatoes and irrigated corn have the greatest comparative advantage in the production. The irrigated wheat, rainfed wheat, irrigated barley, rainfed barley, irrigated red beans, rainfed lentils and irrigated cotton have not competitive advantage in the three exchange rates. The results of the sensitivity analysis show that this changing has not any effect on ranking and comparative advantage of products dramatically.