تاثیر متغیر‏های کلان اقتصادی در تراز تجاری بخش کشاورزی

هدف اصلی این مطالعه بررسی رابطۀ بلندمدت و کوتاه‏مدت تراز تجاری بخش کشاورزی و متغیرهای کلان اقتصادی در ایران است. به این منظور، از آزمون همگرایی جوهانسون برای بررسی رابطه بلندمدت بین متغیرها و از مدل تصحیح خطای برداری برای بررسی پویایی کوتاه‏مدت متغیر‏ها استفاده شد. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان داد که متغیرهای ارزش افزوده بخش کشاورزی، نرخ ارز، شاخص باز بودن اقتصاد و تعرفه واردات محصولات کشاورزی تاثیر مثبت و معنی دار در تراز تجاری بخش کشاورزی دارند، در حالی که متغیرهای درآمد قابل تصرف سرانه و شاخص قیمت عمده فروشی مواد خوراکی تاثیر منفی و معنی‏داری در تراز تجاری این بخش دارند. همچنین توابع تکانه واکنش ارائه شده نشان دهنده واکنش مثبت متغیر تراز تجاری در صورت بروز شوک در هر یک از متغیر‌های ارزش افزوده، شاخص باز بودن اقتصاد، تعرفه صادارت کالاهای کشاورزی و شاخص قیمت عمده فروشی کالاهای خوراکی است. نتایج تجزیه واریانس نیز نشان ‌داد که متغیر‌های تراز تجاری بخش کشاورزی، تعرفه واردات محصولات کشاورزی، شاخص باز بودن اقتصاد و نرخ ارز حقیقی بیشترین سهم را در توضیح تغییرات متغیر تراز تجاری بخش کشاورزی داشته‌اند. با توجه به نتایج حاصل می توان گفت که افزایش نرخ ارز و ایجاد شرایط باز اقتصادی موجب بهبود تراز تجاری بخش کشاورزی می‏شود.

Impact of Macroeconomic Variables on Agricultural Trade Balance

In this study long run relation and short run dynamics between agricultural trade balance and macroeconomic variables in Iran have been examined. For this purpose Johanson cointegration test and vector error correction model were applied. Results showed that agricultural value added, exchange rate, economic openness index and agricultural import tariff have positive and significant impact on agricultural trade balance, whereas per capital disposable income and food whole sale price index have negative and significant impact on agricultural trade balance. Moreover, impulse response function results showed that a shocked in agricultural value added, economic openness index and food whole sale price index have positive influence on agricultural trade balance. Also, variance decomposition results showed that agricultural trade balance, agricultural import tariff, economic openness index and real exchange rate describe major part of changes in agricultural trade balance. Finally, agricultural trade balance might improve if real exchange rate increase and government proved open economic condition.