بررسی و تعیین الگوی صادراتی خرمای ایران به تفکیک ارقام

خرما یکی از مهم ترین محصولات صادراتی در بخش کشاورزی ایران است. سهم قابل توجه خرما از صادرات غیرنفتی ایران گویای اهمیت تولید و صادرات این محصول نسبت به سایر محصولات کشاورزی است. از این رو، در مطالعه پیش رو، با بهره گیری از رهیافت تاکسونومی عددی، بررسی و تعیین الگوی صادراتی خرمای ایران بر اساس شاخص‌های تداوم بازاری، تداوم بازاری استاندارد، میانگین قیمت دلاری، میانگین سهم وارداتی کشور هدف، ضریب نوسان قیمت دلاری و ضریب نوسان سهم وارداتی کشور هدف صورت گرفت. بر اساس نتایج اولویت‌بندی صادرات خرما به کشورهای هدف، بهترین بازارهای صادراتی خرمای زاهدی ایران کشورهای پاکستان، افغانستان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکیه، بهترین بازارهای صادراتی محصول خرمای استعمران ایران کشورهای استرالیا، امارات، کانادا، انگلستان و لهستان، بهترین بازارهای صادراتی محصول خرمای مضافتی ایران کشورهای هند، امارات، ترکیه، پاکستان و آذربایجان، بهترین بازارهای صادراتی محصول خرمای کبکاب ایران کشورهای روسیه، قزاقستان، اوکراین، امارات و عراق و بهترین بازارهای صادراتی محصول خرمای شاهانی ایران کشورهای امارات و هند شناخته شدند. با توجه به نتایج اولویت‌بندی کشورهای هدف در کد تعرفه‌های مختلف، پیشنهاد می‌شود که با استفاده از تفاهم‌نامه‌های ترجیحی و دوطرفه، اقدامات لازم برای بازاریابی خرما در کشورهای اولویت‌بندی ‏شده در هر کد تعرفه (ارائه ‏شده در نتایج مطالعه حاضر) انجام پذیرد تا شرایط لازم برای تغییر الگوی صادراتی و رسیدن به الگوی پیشنهادی مهیا شود.

Investigating and Determining the Export Pattern of Iranian Dates by Separated Types of the Product

The date is one of the most important export products in the Iranian agricultural sector. The significant share of dates in Iranian nonoil exports indicates the importance of the production and export of this product over the other agricultural products. Using numerical taxonomy approach, the present study aimed at investigating and determining the export pattern of Iranian dates based on market continuity indices, standard market continuity, average of price of date (US$), average import share of target country, coefficient of price fluctuation of date (US$), and coefficient of imported share of the target country fluctuation. The stugy results from prioritization of date exports to target countries indicated that the best export markets of Iranian Zahedi dates were Pakistan, Afghanistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan and Turkey, the best export markets of Iranian Stameran dates were Australia, UAE, Canada, UK and Poland, the best export markets of Iranian Mazafati dates were India, UAE, Turkey, Pakistan and Azerbaijan, the best export markets of Iranian Kabkab dates were Russia, Kazakhstan, Ukraine, UAE and Iraq and the best export markets of Iranian Shahani dates were UAE and India. Considering the results of prioritization of the target countries in different tariff codes, it is recommended to take advantage of the preferential and bilateral agreements in the marketing of dates in the countries prioritized in each tariff code (presented in the results) so that the required conditions for export pattern change and access to the suggested pattern are provided.